توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 732

ص: 732

(فاضل ): مسأله اگر وارث میّت عبارت از عمو و عمّه یا یکی از آنان و دایی و خاله یا یکی از آنان باشد، عمو و عمه که از جانب پدر منتسب به میّت هستند سهم الارث پدر یعنی 23 اصل مال را ارث می برند که طبق مسائل [2756 تا 2758] بین آنان تقسیم می شود و دایی و خاله که از جانب مادر به میّت انتساب دارند سهم الارث او یعنی 13 از اصل مال را ارث می برند که طبق مسائل [2759 و 2760 و مسائل اختصاصی 2924 و 2925 صفحه 732] بین آنان تقسیم می شود.

مسأله اختصاصی

(فاضل ): مسأله 2930 اگر وارث میّت علاوه بر چند عمو و عمّه و دایی و خاله ، همسر میّت نیز باشد، همسر میّت اگر شوهر باشد 12 و اگر زن باشد 14 ارث می برد و 13 اصل مال میّت به دایی و خاله می رسد که طبق مسائل [2759 و 2760 و مسائل اختصاصی 2924 و 2925 صفحه 732] بین آنان تقسیم می شود و بقیه مال بین عمو و عمّه طبق مسائل [2756 تا 2758] تقسیم می شود. توجه به این نکته لازم است که سهم همسر از سهم دایی و خاله کسر نمی شود و تنها از سهم عمو و عمّه کسر می شود.

[مسأله 2763]

مسأله 2763 اگر وارث میت یک دایی یا یک خاله و عمو و عمه باشد چنانچه عمو و عمّه پدر و مادری یا پدری باشند، مال را سه قسمت می کنند، یک قسمت را دایی یا خاله می برد و از بقیه ، دو قسمت به عمو (1) و یک قسمت به عمه می دهند (2) بنا بر این اگر مال را نُه قسمت کنند سه قسمت را به دایی یا خاله و چهار قسمت را به عمو و دو قسمت را به عمه می دهند. این مسأله ، در رساله آیت اللّه (سیستانی ) نیست (1) (خوئی ): بنا بر مشهور دو قسمت به عمو .. (2) (خوئی )، (تبریزی ): بنا بر این مال را نُه قسمت می کنند: سه قسمت را به دایی یا خاله و ( (تبریزی ): بنا بر مشهور) چهار قسمت را به عمو و دو قسمت را به عمه می دهند ولی بعید نیست که ( (خوئی ): بقیه ) بین عمو و عمّه به طور مساوی تقسیم شود.

(فاضل ): رجوع کنید به ذیل مساله 2762 (زنجانی ): مسأله اگر وارث میّت یک دایی یا یک خاله و یک یا چند عمو و عمّه باشند، 13 مال را دایی یا خاله و بقیه را عمو و عمّه می برند، پس چنانچه عمو و عمّه همگی مادری باشند سهم آنها به طور مساوی بینشان تقسیم می شود و اگر همه پدر و مادری یا پدری باشند، به گونه ای تقسیم می کنند که به عمو دو برابر عمّه برسد؛ بنا بر این اگر وارث یک دایی یا خاله و یک عمو و یک عمّه پدر و مادری باشند، سهم دایی یا خاله 39 و سهم عمو 49 و سهم عمّه 29 خواهد بود.

[مسأله 2764]

مسأله 2764 اگر وارث میت یک دایی یا یک خاله و یک عمو یا یک عمه مادری و عمو و عمه پدر و مادری یا پدری باشد، مال را سه قسمت می کنند، یک قسمت آن را به دایی یا خاله می دهند (1) و دو قسمت باقیمانده را شش قسمت می کنند، یک قسمت را به عمو یا عمه مادری و بقیه را به عمو و عمه پدر و مادری یا پدری می دهند و عمو دو برابر