توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 739

ص: 739

زراعت ) و ساختمانی که در زمین باغ و زراعت و زمینهای دیگر است .

(تبریزی ): و أظهر آن است که زن از خود زراعت ارث می برد.

(سیستانی ): ولی نسبت به میوه هایی که در وقت فوت شوهر بر درختان است از عین آنها ارث می برد.

(صافی ): زنی که از میت فرزند ندارد از زمین خانه ارث نمی برد، نه از خود زمین و نه از قیمت آن ولی از قیمت هوایی آن ارث می برد. چنانکه از سایر ترکه میت ارث می برد. اما زنی که از میّت فرزند دارد، از همه اموال او ارث می برد.

(فاضل ) مسأله اگر مردی بمیرد و فرزند نداشته باشد 14 اموال او به زن او و بقیه امول او به ورثه دیگر می رسد که طبق مسائل سابق بین آنان تقسیم می شود و اگر میّت فرزند داشته باشد سهم زن 18 اموال او می شود. در کلیه مسائل سابق که سهم الارث زن بیان شد:

الف : زن از اموال منقول شوهر ارث می برد.

ب : زن از قیمت تأسیسات و ساختمان و درختان ارث می برد ولی از عین آنها ارث نمی برد.

ج : زن از زمین های شوهر خود به طور کلّی (نه از اصل و نه از قیمت ) ارث نمی برد.

مسأله اختصاصی

(زنجانی ): مسأله 2785 زن و شوهری که به ازدواج موقّت به عقد هم در آمده اند از یکدیگر ارث نمی برند، مگر در ضمن عقد ازدواج موقّت شرط ارث بردن شده باشد که هر کدام که یک چنین شرطی برای او شده ، همچون زن و شوهر دائمی ارث می برد.

[مسأله 2772]

اشاره

مسأله 2772 اگر زن بخواهد در چیزی که از آن ارث نمی برد (1) تصرّف کند، باید از ورثه دیگر اجازه بگیرد. و نیز ورثه تا سهم زن را نداده اند، بنا بر احتیاط واجب (2) نباید در بنا و چیزهایی که زن از قیمت آنها ارث می برد بدون اجازه او تصرف کنند (3) و چنانچه پیش از دادن سهم زن ، اینها را بفروشند در صورتی که زن معامله را اجازه دهد، صحیح وگرنه نسبت به سهم او باطل است . این مسأله در رساله آیت اللّه (فاضل ) نیست . (1) (مکارم ): مانند زمین و بنای خانه .. (2) [عبارت «بنا بر احتیاط واجب » در رساله آیات عظام : (اراکی ) و (نوری ) نیست ] (3) (اراکی ): تصرّفی کنند که موجب از بین رفتن حق ّ زن می شود ..

(مکارم ): ورثه دیگر تا سهم زن را از قیمت هوایی نداده اند (مانند بنای خانه ) نباید بدون اجازه زن در آن تصرّف کنند .. (بهجت ): رجوع کنید به ذیل مسأله 2771 (گلپایگانی )، (صافی ): مسأله اگر زن بخواهد در چیزهایی که از آنها ارث نمی برد، مانند زمین خانه مسکونی تصرف کند، باید از ورثه دیگر اجازه بگیرد و نیز احتیاط مستحب آن است که ورثه تا سهم زن را نداده اند، در چیزهایی که زن از قیمت آنها ارث می برد مانند بنا و درخت ،