دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 1279

ص: 1279

4- از آیه فوق به خوبی استفاده می شود که انسان حق ندارد از طریق وصیت یا اعتراف به بدهی که بر ذمه او نیست صحنه سازی بر ضد وارثان کند و حقوق آنها را تضییع نماید، او تنها موظف است دیون واقعی خود را در آخرین فرصت گوشزد نماید و حق دارد وصیتی عادلانه که در اخبار حد آن مقدار ثلث تعبیر شده بنماید. اما میراث پدران و مادران که آنها نیز جزء طبقه اول و هم ردیف فرزندان می باشند همان است که در آیه فوق بیان شده است و در آن سه حالت است:

حالت اول: شخص متوفی، فرزند یا فرزندانی داشته باشد که در این صورت به پدر و مادر او هر کدام یک ششم می رسد (و لأبویه لکل واحد منهما السدس مما ترک إن کان له ولد). حالت دوم: فرزندی در میان نباشد و وارث تنها پدر و مادر باشند در این صورت سهم مادر یک سوم مجموع مال است (فإن لم یکن له ولد و ورثه أبواه فلأمه الثلث) و اگر می بینیم در اینجا سخنی از سهم پدر به میان نیامده بخاطر این است که سهم او روشن است یعنی دو سوم به علاوه، گاهی شخص میت ممکن است همسری داشته باشد در این صورت سهم همسر از سهم پدر کم می شود، بنابراین سهم پدر در حالت دوم متغیر است.

من_اب_ع

مکارم شیرازی- تفسیر نمونه- ج 3، صفحه 299-289

کلی__د واژه ه__ا

اسلام ارث فقه وصیت حقوق همسر ارث زن احکام فقهی قرآن

رعایت مسائل اخلاقی در مورد تقسیم ارث

خداوند در آیه 8 سوره نساء در مورد رعایت مسائل اخلاقی در تقسیم ارث می فرماید: «و إذا حضر القسمه أولوا القربی و الیتامی و المساکین فارزقوهم منه و قولوا لهم قولا معروفا؛ (نساء/ 8) «و اگر به هنگام تقسیم ارث خویشاوندان و طبقه ای که ارث نمی برند و یتیمان و مستمندان حضور داشته باشند، چیزی از آن اموال را به آنها بدهید و با آنها به طرز شایسته سخن بگوئید».