دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 1469

ص: 1469

در مسائل اخلاقی نیز در قرآن کریم آمده است: «یاایها الذین آمنوا لایسخر قوم من قوم عسی أن یکونوا خیرا منهم و لا نساء من نساء عسی أن یکن خیرا منهن؛ ای مؤمنان نباید قومی قوم دیگر را ریشخند کنند شاید آنها از اینها بهتر باشند و نباید زنانی زنان دیگر را ریشخند کنند شاید آنها از اینها بهتر باشند.» (حجرات/ 11) هیچ کسی، اعم از مرد یا زن، حق ندارد دیگری را مسخره و یا تحقیر نماید، زیرا خیر بودن از مدرکات بصری نیست که به چشم بیاید، خیر مربوط به جان است و جان نیز مستور است، و چه بسا کسی که مورد تحقیر قرار می گیرد بهتر از کسی باشد که تحقیر می کند. بنابراین، نه مرد حق تمسخر دارد، و نه زنی مجاز به این کار است. چرا که قرآن می فرماید: «عسی أن یکونوا خیرا منهم و لانساء عسی أن یکن خیرا منهن»

در روایت آمده است که چند چیز در میان چند چیز مستور است: یکی شب قدر است که در بین شبها مستور است، و دیگری اولیای خدا هستند که در بین افراد عادی گمنام و مستور هستند، و چه بسا کسی که مورد تحقیر قرار گرفته از اولیای الهی باشد.

تحقیر کردن به چهار صورت متحمل است: گاهی ممکن است مردی، مردی را تحقیر کند و یا مردی زنی را تحقیر نماید. چنانکه گاهی ممکن است زنی، زنی دیگری را تحقیر کند، یا زنی، مردی را مورد تحقیر قرار دهد. این چهار صورت مفروض است ولی دو صورت آن را قران با صراحت بیان می فرماید و اصل کلی را یادآور می شود که، چه بسا کسی که مورد تحقیر قرار می گیرد بهتر از تحقیر کننده باشد.