دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 1609

ص: 1609

جمله ی سوم: یامرون بالمعروف وینهون عن المنکر پدر وقتی ببیند پسرش به راه کج می رود، او را نصیحت و موعظه می کند، او را امربه معروف و نهی از منکر می کند. این دلیل محبت و علاقه است. چون پدر به پسر علاقه دارد، امر و نهی می کند، نه اینکه چون می خواهد ریاست و فرومانروایی کند امر و نهیش کند. نتیجه ی این امر و نهی چه می شود؟

جمله ی چهارم: و یقیمون الصلاه ویتون الزکاه به دنبال امربه معروف و نهی از منکر، نماز برپا می شود و رابطه ی مردم با خدا و رابطه ی مردم با هم محکم می شود، یعنی به داد هم می رسند، مستمندان را از بیچارگی نجات می دهند و ایتاء زکات می کنند. به دنبالش چه؟

جمله ی پنجم: و یطیعون الله و رسوله به طور همه جانبه اطاعت خدا و رسول در همه جا زنده می شود. در تمام این اجتماع، اطاعت خدا و فرمانبری رسول، تحکیم می شود. آن وقت چه می شود؟

جمله ی ششم: اولئک سیرحمهم الله فقط این گروهند که مشمول رحمت خدا واقع می شوند. اولئک انحصار را می رساند. یعنی فقط این دسته از مردم هستند که رحمت بی پایان خدا شامل حالشان می شود. رحمت خدا شامل حال هرکس نمی شود. باران رحمت خدا بر زمین شوره زار نمی ریزد. إن الله عزیز حکیم خداوند قادر است که رحمت بدهد، اما خدای حکیم رحمتش را بر هرجایی نازل نمی کند بلکه براساس حکمت، رحمتش را نازل می کند. رحمت خدا هرگز بر حکمت او سبقت نمی گیرد. خداوند اول حکیم است، سپس براساس حکمتش، رحمت را نازل می کند. پس در این آیه چند مطلب به طور ترتب دنبال هم می آید: ایمان به معنای واقعی، ولایت و محبت و مودت نسبت به هم، امر به معروف و نهی از منکر می کند، اقامه ی نماز، ایتاء زکات، اطاعت مطلقه ی خدا و سرانجام رحمت بی پایان خدا.