دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 1616

ص: 1616

تا گناه علنی و آشکار نشده، ما حق نداریم متعرض کسی بشویم. اگر علنی شد و تجاهر به گناه کردند، وظیفه داریم نهی از منکر کنیم ولی حق نداریم در داخل زندگی مردم و اسرار زندگی مردم کنجکاوی کنیم.

قصه ی از عمربن خطاب نقل می کنند که ظاهرا مرحوم علامه ی امینی(رض) آن را در الغدیر آورده است، از کتاب شرح ابن ابی الحدید، آن سنی معتزلی نقل می کند: شبی عمربن خطاب در کوچه های مدینه می گذشت و می خواست از اوضاع عمومی مردم کسب اطلاع کند. از کنار خانه ای رد می شد، صدایی به گوشش رسید. به اهل آن خانه ظنین شد. دیوار خانه کوتاه بود، بالای دیوار رفت و دید مردی با زنی نشسته و جام شرابی هم پیش رویشان هست. فریاد کشید: ای مرد ! تو خیال کردی خدا تو را نمی بیند. در خلوت معصیت می کنی؟ مرد وحشت زده شد از اینکه خلیفه از دیوار خانه اش سرکشیده است اما خود را نباخت، به او گفت: امیر عجله نکن. اگر من یک خطا کردم، شما سه خطا مرتکب شدی.

اولا: تجسس کرده ای در حالی که قرآن گفته: لا تجسسوا حق ندارید در داخل زندگی مردم تجسس کنید. شما کنجکاوی و تجسس کرده ای. من داخل خانه ی خودم هستم. بر فرض که گناه کردم، در خانه ی خودم هستم. ثانیا: لیس البر بأن تأتوا البیوت من ظهورها و لکن البر من اتقی و أتوا البیوت من أبوابها... (بقره/189) حق ندارید از پشت دیوار خانه ی مردم به آن وارد شوید. باید از در خانه ها وارد شوید. شما با این دو آیه مخالفت کردی، از در نیامدی، از دیوار آمدی. ثالثا: لا تدخلوا بیوتا غیر بیوتکم حتی استانسوا و تسلموا علی أهلها (نور/27) وقتی به خانه ی دیگران می خواهید وارد شوید، با اطلاع قبلی وارد شوید و آشنایی بدهید و وقتی وارد شدید، بر اهل آن خانه سلام کنید. شما بی اطلاع آمدی و فریاد کشیدی، به جای سلام ما را ترساندی. عمر که خیلی قافیه را باخته بود، گفت: بسیار خوب، توبه کن، من تو را می بخشم. او گفت: بسیار خوب، توبه می کنم.