دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 1663

ص: 1663

من_اب_ع

مرتضی مطهری- قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ- صفحه 76-77

کلی__د واژه ه__ا

اخلاق قرآن انسان تقوی جهاد تربیت

آثار ترک جهاد از نظر امام علی (ع)

امام علی (ع) در خطبه 27 نهج البلاغه در این باره می فرماید: «من ترک رغبه البسه الله لباس الذل و شمله البلاء و دیث بالصغار و القماء و ضرب علی قلبه بالاسداد و ادیل الحق منه بالتضیع الجهاد و سیم الخسف و منع النصف؛ آنکه از جهاد به دلیل بی میلی و بی رغبتی، (نه به دلیل خاص شرایط و احوال) رو بگرداند، خداوند جامه ذلت و رو پوش بلا بر تن او می پوشاند و او را لگدکوب حقارت می کند و حجاب ها و پرده ها روی بصیرت دل او قرار می دهد و بینش را از او سلب می کند، دولت حق به جریمه ضایع ساختن جهاد از او برگردانده می شود و به سختی ها و شداید گرفتار می گردد و از رعایت انصاف درباره اش محروم می شود.» آثار منفی که در این جمله ها تذکر داده شده، چنان که از مضمون آنها پیداست آثار جمعی است نه فردی، یعنی مربوط به جامعه است نه فرد.

آثار منفی عبارتند از:

الف- ذلت و خواری، ملتی که این درجه را از دست بدهد قطعا خوار و زبون می گردد.

ب- شداید و گرفتاری ها، زبون و تو سری خور بودن بر خلاف تصور آنان که می پندارند پناهگاه آسایش است، صدها گرفتاری در پی خود می آورد.

ج- حقارت روحی.

د- بصیرت و بینش را از دست دادن، این نکته عجیب است که علی (ع ) بصیرت دل و نورانیت قلب را موقوف به این امر می شمارد. در منطق اسلام به صراحت گفته شده که بصیرت زاده عمل است، ولی هیچ جا به این صراحت، عملی اجتماعی مانند جهاد را یک رکن از ارکان معنویت و سلوک الی الله نشمرده است تا آنجا که ترک آن موجب پیدایش حجاب ها بر دل گردد.