دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 1746

ص: 1746

بعد از آن آیات می گوید: «و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه» برای مقابله با دشمنان، تا آن حدی که برایتان ممکن است نیرو تهیه کنید. ویل دورانت می گوید: هیچ دینی به اندازه اسلام پیروان خود را به قوت و نیرومندی دعوت نکرده است. آیه می گوید در مقابل دشمن، تا آنجا که برایتان مقدور است نیرو تهیه کنید. دیگر نمی گوید چه تهیه بکنید. در این آیه، مخاطب عموم مردم است. آیات پیش چنین بود: «ان شر الدواب عند الله الذین کفروا فهم لا یؤمنون الذین عاهدت منهم ثم ینقضون عهدهم» آنها که تو با آنان پیمان بستی و پیمانشان را نقض کردند (انفال/ 55-56)، «فاما تثقفنهم فی الحرب» آنجا که تو بر آنها پیروز می شوی چنین کن. «و اما تخافن من قوم خیانه» آنجا که تو به عنوان رئیس مسلمین خوف و بیم خیانت آنها را پیدا کردی، پیمانشان را الغاء کن یعنی اقاله کن ،منتفی بودن آن را به آنها اعلام کن. (انفال/ 58).

همه جا مخاطب خود پیغمبر (ص) است. ولی اینجا که می رسد نمی گوید: و اعد لهم ما استطعت من قوه ای پیغمبر! ای رئیس مسلمین! ای ولی امر مسلمین! هر مقدار نیرو که برای تو ممکن است آماده کن. یک دفعه مخاطب، عموم مسلمین قرار می گیرند: ای مسلمین! عموما، هر چه نیرو برایتان ممکن است آماده کنید. چون این نیرو، نیرویی نیست که فقط رئیس مسلمین باید آماده کند. یک مقدار آن، مجهز شدن خود افراد است. افرادند که باید تعلیمات ببینند و خبرویت و آمادگی پیدا کنند. با اینکه در اینجا هم وظیفه سنگین به عهده ولی امر مسلمین است، اما به واسطه کمال اهمیت، از اینکه مخاطب، ولی امر مسلمین باشد می گذرد و عموم را مخاطب قرار می دهد: «و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه» هر چه می توانید نیرو تهیه کنید «و من رباط الخیل» یک مثال ذکر می کند: و از اسبان بسته که مظهر و دلیلی است بر مهیا بودن نیروها، چون در قدیم اسب نقش مهمی در جنگ داشت، یک سپاه وقتی می خواست آماده باشد، یکی از وسائل آمادگیش اسبان بسته آماده به کار بود که وقتی اعلام بسیج می شد فورا این اسبها را سوار می شدند و می رفتند.