دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 175

ص: 175

من_اب_ع

مرتضی مطهری- آشنایی با قرآن 3- صفحه 209

شیخ صدوق- علل الشرایع- ج 2 صفحه 436

اصغر قایدان- تاریخ آثار اسلامی مکه و مدینه صفحه 68-176-179

علی اکبر دهخدا- لغت نامه دهخدا- الفروع من الکافی ج 4- صفحه 189

کلی__د واژه ه__ا

فلسفه احکام تاریخ اسلام حج جبرئیل عرفات

مروه

مروه، نام کوه معروف و کم ارتفاع در کنار مسجدالحرام است، که در شمال خانه خدا در دامنه کوه قعیقعان قرار دارد. مروه در اصل لغت به معنی سنگ سخت و سفید و براقی است که با آن آتش روشن می کنند. این کوه کوچک 8 متر ارتفاع دارد که با شیب خاصی برای "سعی کنندگان" بازسازی شده است. در روایتی از امام صادق (ع) است که فرمود: وقتی آدم ابوالبشر و حضرت حوا (ع)، از بهشت به زمین هبوط کردند، حضرت حوا، بر کوه مروه فرود آمد و مروه بنام مرئه یعنی زن نامیده شده است، نام کلمه مروه در قرآن کریم یک بار در سوره بقره آیه 158، با کلمه صفا آمده و از آن دو، به عنوان "شعائرالله" یاد شده که در مناسک حج و اعمال حج، سعی (رفت و آمد)، بین این دو کوه باید انجام شود. فاصله مروه تا کوه صفا، حدود 420 متر = 760 ذراع و نیم است. البته این عمل در زمان جاهلیت نیز وجود داشته و در این دو محل، دو بت سنگی به نام های (اساف و نائله)، بوده که آنها را محترم می شمردند و وقتی دور کعبه، طواف می کردند، می آمدند بین این دو بت، سعی می کردند و به آنها دست می کشیدند، بعد از اسلام، همین که رسول خدا (ص) وارد مکه شد، در جواب مردمی که این عمل جاهلیت را به حضرت عرضه داشتند، آیه 158 سوره بقره: «ان الصفا والمروه من شعائرالله»،(بقره/آیه 158)؛ «همانا صفا و مروه از نمادهای (بندگی) خداست.» نازل شد و حضرت به آنها فهماند که خداوند متعال، علی رغم میل مشرکین این دو مکان را که محل بت های آنها بود، شعائر خود قرار داد و بت های آنها را شکستند. کوه مروه در ناحیه شمال شرقی مسجدالحرام قرار دارد. در زمانهای قدیم بلندی های کوه مروه به کوههای اطراف متصل بوده ولی امروزه خیابان هایی در اطراف حرم ساخته اند که دیگر مروه ارتباطش با آن کوهها قطع شده است. سعی بین صفا و مروه، باید بعد از طواف خانه کعبه و نماز طواف، هفت مرتبه انجام شود. امروزه صفا و مروه بصورت سالنی ساخته شده و در کنار مسجدالحرام قرار گرفته است.