دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 177

ص: 177

تپه صفا به طرف شرق مسجدالحرام است. کسی که بر بالای آن بایستد، روبه روی حجرالاسود قرار می گیرد. فاصله این کوه تا کوه مروه حدود 420 متر 760 ذراع و نیم است. نام کلمه صفا و مروه در قرآن کریم یک بار در سوره بقره آیه 158 آمده و از آن دو، به عنوان "شعائرالله" یاد شده است، که در مناسک و اعمال حج، سعی بین آن دو کوه، باید انجام شود. البته این عمل در زمان جاهلیت نیز وجود داشته و در این دو محل، دو بت سنگی بنامهای «اساف و نائله» بوده که آنها را محترم می شمردند و وقتی دور کعبه طواف می کردند، می آمدند بین این دو بت، سعی می کردند و به آنها دست می کشیدند، ولی همین که رسول خدا (ص) وارد مکه شد، در جواب مردم که این عمل جاهلیت را به آن حضرت عرضه داشتند، آیه «ان الصفا والمروه من شعائرالله» (بقره/آیه 158)؛ «همانا صفا و مروه از نمادهای (بندگی) خداست»، نازل شد و حضرت به آنها فهماند که خداوند، علی رغم میل مشرکین، این دو مکان را که محل دو بت آنها بود، شعائر خود قرار داد و بت های آنها را شکست.

احکام کوه صفا از دیدگاه فقه:

* بعد از طواف خانه خدا و نماز طواف، باید سعی بین صفا و مروه انجام شود.

* سعی باید از کوه صفا شروع شود.

* سعی بین کوه صفا و مروه، از نظر فقهای شیعه و شافعی در ضمن اعمال حج و عمره، واجب و ترک عمدی آن، حج را باطل می کند ولی فقه ابوحنیفه و اصحابش، مستحب می دانند.