دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 187

ص: 187

من_اب_ع

شیخ صدوق- ثواب الأعمال و عقاب الأعمال- صفحه 46

محمدبن علی ابن بابویه- پاداش نیکی ها و کیفر گناهان- صفحه 135

کلی__د واژه ه__ا

پاداش الهی انسان زکات حج راویان حدیث احادیث تربیت

آثار حج

از جمله فروع و عبادات اسلامی، حج است. در حج نیز، به گونه ای روشن، بجز مسائل عبادتی و تهذیب اخلاق و تربیت نفس، مسائل اجتماعی، بلکه مسائل جهانی و بین المللی و سیاسی نیز مطرح است. حج عبادتی است با ابعاد و محتوای چند جانبه و کامل. این عبادت که توأم با زیارت خانه خدا است، دارای اعمال مخصوص (مناسک)، و زمان مخصوص (ماه ذیحجه)، و مکان مخصوص (مکه) است، و بر هر مسلمان بالغ عاقل، چه مرد و چه زن در دوران عمر، حداقل یک بار، واجب می شود، البته در صورت استطاعت مالی و بدنی. اعمال حج، پنج روز به طول می انجامد، از روز 8 ذیحجه تا روز 12. روز دهم این ماه، روز عید قربان است. در این روز، زائران مکه (حاجیان) -که قسمتی از اعمال و مناسک حج را به جا آورده اند- به منی می روند، و ضمن اعمالی چند، قربانی می کنند. این روز را عید قربان و عید اضحی (به همان معنای قربانی) می گویند. عید قربان، یکی از عیدهای عبادی-اجتماعی بزرگ مسلمانان است.

حج خانه خدا، و رفتن به کعبه، از نظر روحی و فردی، عبادت بسیار مهمی است. در این باره کتابهای چندی نوشته شده است. در این عبادت است که انسان باید با قدم صدق، به سوی معبد بزرگ توحید و قبله یکتاپرستی، روی نهد. و در آنجا با کمال تواضع، به عبادت و توجه به خدا بپردازد. در آنجا همه در یک پوشش و جامه ساده حرکت می کنند، و هیچ گونه فاصله ای، مقامی، قدرتی، و تفاوتی مطرح نیست. حرکت انسان به سوی خدا، نه تنها با دل، بلکه با همه وجود، با تن و با جان، با ظاهر و با باطن...