دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 188

ص: 188

اما از نظر اجتماعی، در مراسم حج است که گروههای بسیاری از مسلمانان، از نقاط مختلف جهان در مکه گرد می آیند. و در این مراسم است که همگان، با دل پاک و نیت درست و در یک لباس، مشغول نیایش خداوند می شوند. و در مراسم است که کنگره عظیم اسلامی تشکیل می یاد. و نمایندگان مسلمین می توانند با ایراد سخنرانی و پخش اعلامیه و امثال آن، مسلمانان دیگر را در جریان کارها و مشکلات خود -چه مشکلات داخلی و چه آنها که از خارج پیش می آید- قرار دهند، و از یکدیگر کمک طلبند و استمداد جویند و با هم مشاوره کنند و از هم نظر بخواهند، و با یکدیگر پیمان بندند.... در حج است که می توان همه مسلمانان را بیدار کرد، و خطرهایی که متوجه اسلام و مسلمین است گوشزد نمود، و همه را برای مبارزه و قیام، در برابر ظلم و تجاوز ستمگران جهان بسیج کرد، و ملتهای محروم را نجات داد. اینها جزو وظایف شرعی و اجتماعی و سیاسی مسلمین است، که باید برای رضای خداوند -مانند دیگر عبادات حج- انجام دهند. این اعمال هم، هنگامی که برای رضای خدا و انجام دادن تکلیف باشد، عبادات است، و خارج از مفهوم حج و عبادات و اعمال حج نیست.

من_اب_ع

محمدرضا حکیمی- بعثت، غدیر، عاشورا، مهدی- صفحه 163-161

کلی__د واژه ه__ا

حج مسلمانان عبادت آثار فردی جامعه اسلامی اعمال روح

مناسک حج، بزرگداشت یاد انبیاء و اولیاء (ع)

معتقدان به محبوبیت بزرگداشت یاد انبیا استدلال می کنند که: بیشتر مناسک حج بزرگداشت یاد انبیا و اولیا (ع) است. چنانکه به نمونه هایی از آن اشاره می کنیم: