دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 237

ص: 237

«قال ابو عبدالله علیه السلام مالله عزوجل منسک احب الی الله تبارک و تعالی من موضع السعی و ذلک انه یذل فیه کل جبار عنید»، «امام صادق علیه السلام فرموده اند: هیچ موضع عبادتی نزد خدا، محبوب تر از موضع سعی نمی باشد و این برای آن است که آنجا، هر متکبر گردنکشی خاضع می شود (آثار ذل عبودیت و بندگی – که تنها راه کمال آدمی است – در او ظاهر می گردد».

و نیز با این رفت و آمد توأم با اضطراب و نگرانی، به یاد آن مادر مضطر مهربانی می افتد که قریب چهار هزار سال پیش در همین مکان، به جستجوی آب، برای کودک عطشانش، هفت بار از این کوه به آن کوه می رفت و می آمد و با دلی سوزان به درگاه خدا می نالید و از آن منبع فیاض و قدرت نامحدود، آب حیات می طلبید تا عاقبت، آن حالت انقطاع از ماسوی و اخلاص در دعا، کار خود را کرد و به حکم کریمه ی «امن یجیب المظطر اذا دعاه و یکشف السوء» ( سوره نمل/ آیه 62) شرایط اجابت مضطر، فراهم آمد و آب زلال، از زمین خشک و بیابان سوزان جوشید و حیات نوین به «هاجر» و کودک ناتوانش «اسماعیل» بخشید. و عجیب آن که همان آب، در همان مکان که به «چاه زمزم» معروف شد، تا به امروز نیز می جوشد و از برکت اخلاص و توکل آن مادر و پسر، حیات معنوی به حجاج بیت مکرم می بخشد که از وظایف مستحبه، خوردن از آب زمزم و ریختن بر سر و پشت و شکم و گفتن این جمله است: «اللهم اجعله علما نافعا و رزقا واسعا و شفاء من کل داء و سقم»، خدایا! آن را علم نافع و رزق واسع و شفای از هر درد و مرض، قرار بده. چه بجاست انسان، در این مکان مقدس، اندکی بیندیشد و همزمان با سعی بدن، به سعی روحی و سیر فکری نیز بپردازد که چگونه باب رحمت حق، به روی بندگان صالح مخلص باز است. یک یا رباه که از سوز دل برخیزد، کوه های سخت و صلب را می شکافد و آب از زمین خشک می خوشاند و علی رغم تمام عوامل طبیعی که چهره ی حرمان، نشان انسان می دهند، از عالم لایزال غیبی، ابواب لطف و عطوفت، به سوی آدمی می گشاید، و او را از هرگونه ترس و ناامنی، رهایی بخشیده و در ظل عنایت ربوبی مصونش می دارد. «فان تولوا فقل حسبی الله لا اله الا هو علیه تو کلت و هو رب العرش العظیم»(سوره تو به / آیه آخر)، «پس اگر رو گردانیدند، بگو: خدا مرا بس، جز او معبودی نیست، بر او توکل نمودم و اوست پروردگار عرش عظیم».