دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 259

ص: 259

«عن محمد بن مسلم عن ابی عبدالله قال: سألته عن اخراج لحوم الاضاحی من منی فقال: کنا نقول: لا یخرج منها شیء لحاجه الناس الیه فاما الیوم فقد ک_ثر الن___اس فلا بأس با خراجه»، «محمد بن هاشم می گوید: از امام صادق علیه السلام سوال کردم آیا جایز است گوشت های قربانی ها را از منی خارج کرد و بجای دیگری منتقل ساخت؟ فرمود: در سابق چون مردم به آن ها احتیاج داشتند (یعنی مردم مکه و اطراف آن) لذا خارج بردن آن ها، جایز نبود اما امروز، چون مردم، زیاد شده اند (یعنی جمعیت حجاج زیاد شده اند و قهرا قربانی هم فراوان شده است و از میزان احتیاج مستمندان مکه و اطراف آن اضافه می آید)، مانعی ندارد که به خارج از منی برده شود».

طرح یک سوال و جواب آن

حال اگر کسی بگوید: صحیح است که اسلام از دستور قربانی، هدفی بس مقدس و عالی دارد و می خواهد از این طریق، کمک بسیار ارزنده و موثری به طبقه ی محرومیت دیده و مسکین بنماید ولی اکنون که این نظر، تأمین نمی شود و بر اثر نداشتن تشکیلات وسیع و مجهز، قسمت عمده ی گوشت ها و سایر اجزای ذبایح، زیر خاک رفته و ضایع می گردد، چه باید کرد؟ آیا باید از آن همه ثروت، چشم پوشیده و به اتلاف و تضییعش، رضا داد؟ یا برای جلوگیری از این تضییع و اتلاف، باید مقرر نمود که این عبادت، بصورت دیگری انجام شود، یعنی قیمت قربانی ها، در محل معینی جمع شده و به مصرف فقرا برسد یا آن که حجاج، بعد از مراجعت از حج، در اوطان خود، قربانی بکشند و به مستحقان برسانند؟