دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 310

ص: 310

از آیه ی چهل و یکم سوره ی انفال پیدا شده است. چون تفسیر این آیه میان شیعه و سنی مختلف است. از جهت اختلاف در تفسیر، اختلاف در حکم خمس پیش آمده است. ما می گوییم، مفاد آیه این است: هر درآمدی و هر غنیمتی خمس دارد: ما غنمتم من شی ء» ، کلمه ی شیء عمومیت دارد؛ یعنی هرچیزی. «ما» ی موصوله که هم اولش آمده، عام است و به مفهوم «هرچه» است. کلمه ی شیء هم بر آن تأکید می کند. در نتیجه هرچه غنیمت محسوب شود خمس دارد. اختلاف بر سر همین کلمه ی «غنیمت» است. آنها می گویند: منظور از غنیمت، غنمیت جنگی است. اگر جنگی بین کفار و مسلمین پیش آمد و چیزی عاید مسلمین شد، آن غنیمت است و خمس دارد. ما می گوییم: شما این کلمه ی «جنگ» را از کجا آوردید و به آیه اضافه کردید و می گویید: انما غنمتم من شیء فی الحرب ؛ شما عبارت فی الحرب را به آیه تحمبل کردید و این خود تفسیر به رأی و گناه است.

من_اب_ع

سیدمحمد ضیاء آبادی- تفسیر سوره انفال - از صفحه 412 تا 414 و صفحه 416 تا 417

کلی__د واژه ه__ا

خمس تشیع تسنن جهاد غنائم جنگی فروع دین

موارد مصرف خمس در قرآن

بنابر اعتقاد ما واجب است هر مسلمانی در آخر سال، مخارج سالش را حساب کند، هر چه اضافه آمد یک پنجم آن را به عنوان خمس اخراج کند. مثلا کسی در طول سال یک میلیون تومان مخارج سالش بوده و فرضا صد تومان آمده است. همه ی این اضافه را هم نگفته اند که بدهد؛ بلکه فرموده اند تخمیسش کن. یعنی پنج قسمت کن. چهار قسمت این اضافه مال خود شما و یک قسمت آن را که بیست تومان است خمس بده. حال ببینیم مصرف این خمس که ادایش واجب است چیست؟