دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 326

ص: 326

روزه سر چشمه تقوا

و نیز حدیث معروف «الصوم جنه من النار»؛ «روزه سپری است در برابر آتش دوزخ اشاره به همین موضوع است». در حدیث دیگری از امام علی (ع) می خوانیم که از پیامبر (ص) پرسیدند: چه کنیم که شیطان از ما دور شود؟ فرمود: «الصوم یسود وجهه، و الصدقه تکسر ظهره، و الحب فی الله و المواظبه علی العمل الصالح یقطع دابره، و الاستغفار یقطع وتینه»؛ «روزه روی شیطان را سیاه می کند، و انفاق در راه خدا پشت او را می شکند، و دوست داشتن به خاطر خدا، و مواظبت بر عمل صالح دنباله او را قطع می کند، و استغفار رگ قلب او را می برد». در نهج البلاغه به هنگامی که امیر مؤمنان علی (ع) فلسفه عبادات را بیان می کند به روزه که می رسد چنین می فرماید: «و الصیام ابتلاء لاخلاص الخلق»؛ «خداوند روزه را از این جهت تشریع فرموده که روح اخلاص در مردم پرورش یابد». و نیز در حدیث دیگری از پیامبر (ص) می خوانیم: «ان للجنه بابا یدعی الریان لا یدخل فیها الا الصائمون»؛ «بهشت دری دارد به نام ریان (سیراب شده)، که تنها روزه داران از آن وارد می شوند». مرحوم صدوق در معانی الاخبار در شرح این حدیث می نویسد: انتخاب این نام برای این در بهشت به خاطر آن است که بیشترین زحمت روزه دار از ناحیه عطش است، هنگامی که روزه داران از این در وارد می شوند چنان سیراب می گردند که بعد از آن هرگز تشنه نخواهند شد».

اثر اجتماعی روزه

الکسی سوفورین دانشمند روسی در کتاب خود می نویسد: درمان از طریق روزه فائده ویژه ای برای درمان کم خونی، ضعف روده ها التهاب بسیط و مزمن، دملهای خارجی و داخلی، سل، اسکلیروز، روماتیسم، نقرس، استسقاء، نوراستنی، عرق النساء، خراز (ریختگی پوست)، بیماریهای چشم، مرض قند، بیماریهای جلدی، بیماریهای کلیه، کبد و بیماریهای دیگر دارد. معالجه از طریق امساک اختصاص به بیماریهای فوق ندارد، بلکه بیماریهائی که مربوط به اصول جسم انسان است و با سلولهای جسم آمیخته شده همانند: سرطان، سفلیس، سل و طاعون را نیز شفا می بخشد. در حدیث معروفی پیامبر اکرم (ص) می فرماید: «صوموا تصحوا »؛ «روزه بگیرید تا سالم شوید». و در حدیث معروف دیگر نیز از پیغمبر (ص) رسیده است «المعده بیت کل داء و الحمیه راس کل دواء»: معده خانه تمام دردها است و امساک بالاترین داروها. (بحار الانوار جلد 14 قدیم).