دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 457

ص: 457

و همچنین در روایت است که نماز در قیامت حرکت می کند، نماز واقعی چیست؟ آن نمازی است که ظاهرش و باطنش، قربان کل تقی است، آن نمازی است که در آن حال نمازگزار معراج می کند، آن نمازی که در آن حال به هیچ وجه نه بدن نه روح نه فکر و اندیشه سراغ غیر خدا نیست، و همین طور که بدن طبیعی رو به کعبه ایستاده است روح هم می رود سراغ کعبه حب و در حرم الهی آن را به جای می آورد؛ و اگر در خارج بخواهد چنین نمازی شکل و صورت بخود بگیرد می شود أمیرالمؤمنین (ع)، أفضل صلوات المصلین. چون او نماز است، نمازش چنین تشکلی به خود گرفته بود است، یعنی حقیقت نماز در وجودش پیدا شده است.

لذا روایاتی که وارد شده است و در بسیاری از تفاسیر آمده که «نحن الصلوه»؛ «ما نماز هستیم»، اشاره به این معنی است، چون این حقائق در عوالمی موجودیت دارد، و موجودیتش در انسان کامل است. به علت آنکه انسان از ملائکه افضل است و هیچ موجودی جز ذات پروردگار از روح انسان اشرف نیست. بنابراین کسانی که خود را به مرحله کمال برسانند و هیچ حالت منتظره و ضعفی در آنها نباشد، یعنی تمام قوا و استعدادهای خود را به مرحله فعلیت برسانند و فعلیت محضه گردند؛ حقیقت ایمان، حقیقت قرآن، حقیقت زکوه، و سائر أعمال و صفات حسنه، در وجودشان عجین شده و با این خمیره مخمر گردیده اند. (بحارالانوار ج7 طبع حروفی صفحه 324-321).

من_اب_ع

مرتضی مطهری- معادشناسی 7- صفحه 303-301

کلی__د واژه ه__ا

قرآن نماز فلسفه احکام امام علی (ع) حدیث