دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 471

ص: 471

من_اب_ع

مرتضی مطهری- آزادی معنوی- صفحه 152-151

کلی__د واژه ه__ا

اسلام نماز فلسفه احکام حضور قلب

آخرین نماز امام حسین (ع) در صحرای کربلا

در روز عاشورا شنیده اید و می دانید که کشتارها اغلب بعدازظهر صورت گرفت، یعنی تا ظهر عاشورا غالب صحابه امام حسین (ع) و تمام بنی هاشم و خود اباعبدالله که بعد از همه شهید شدند، زنده بودند. فقط در حدود سی نفر از اصحاب ابا عبدالله در یک جریان تیر اندازی که به وسیله دشمن انجام شد، قبل از ظهر به خاک افتادند و شهید شدند و الا باقی دیگر، تا ظهر عاشورا را در قید حیات بودند. مردی از اصحاب ابا عبدالله یک وقت متوجه شد که الان اول ظهر است، آمد عرض کرد یا ابا عبدالله! وقت نماز است، و ما دلمان می خواهد برای آخرین بار نماز جماعتی با شما بخوانیم. ابا عبدالله نگاهی کرد، تصدیق کرد که وقت نماز است. می گویند این جمله را فرمود: «ذکرت الصلوه یا، ذکرت الصلوه»، اگر "ذکرت" باشد، یعنی نماز به یادت افتاد. اگر "ذکرت" باشد یعنی نماز را به یاد ما آوری. «ذکرت الصلوه جعلک الله من المصلین»، نماز را یاد کردی، خدا تو را از نمازگزاران قرار بدهد. مردی که سر بر کف دست گذاشته است، یک چنین مجاهدی را امام دعا می کند که خدا تو را از نمازگزاران قرار بدهد. ببنید نمازگزار واقعی چه مقامی دارد، فرمود: بله نماز می خوانیم. همان جا در میدان جنگ نماز خواندند، نمازی که در اصطلاح فقه اسلامی "نماز خوف" نامیده می شود. نماز خوف مثل نماز مسافر دو رکعت است نه چهار رکعت، یعنی انسان اگر در وطن هم باشد باز باید دو رکعت بخواند، برای اینکه مجال نیست، در آنجا باید مخفف خواند. چون اگر همه به نماز به ایستند وضع دفاعیشان بهم می خورد، سربازان موظف هستند در حال نماز نیمی در مقابل دشمن بایستند و نیمی به امام جماعت اقتدا کنند. امام جماعت یک رکعت را که خواند صبر می کند تا آنها رکعت دیگرشان را بخوانند. بعد آنها می روند پست را از رفقای خودشان می گیرند در حالی که امام همین طور منتظر نشسته یا ایستاده است. سربازان دیگر می آیند و نماز خودشان را با رکعت دوم امام می خوانند.