دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 484

ص: 484

در قرآن کریم در آیات مختلفی به این موضوع اشاره شده است، در اواخر همین سوره «یاایها المزمل»، باز به موضوع می رسیم. در سوره والذاریات فرمود: «کانوا قلیلا من اللیل ما یهجعون»؛ (ذاریات/آیه 17) «کمی از شب را هجوع می کنند» این همان «قم اللیل الا قلیلا» (مزمل/آیه 2)؛ «شب را به پا خیز مگر اندکی» است. کمی از شب را آرام در بستر خود می خوابند. در می خوانیم: «تتجافی جنوبهم عن المضاجع یدعون ربهم خوفا و طمعا»؛(سجده/آیه 16)؛ «یعنی پهلوشان در بسترها آرام نمی گیرد، جا خالی می کند از بسترها، پی در پی از این پهلو به آن پهلو می شوند و دائما خدای خود را می خوانند، یا از روی خوف یا از روی طمع».

در حدیث دیگری خطاب به یکی از پیغمبران الهی هست: «یا داود! کذب من یزعم انه یحبنی فاذا جن علیه اللیل نام عنی»؛ «ای داود! دروغ می گوید آن کسی که ادعا می کند من را دوست دارد، ولی همین که شب بر او پرده می افکند می خوابد». یعنی اگر عاشقی باشد و معشوقی، آیا امکان دارد تا موقع خلوت با معشوق رسید، برود بخوابد؟ معلوم است که این، عاشق نیست. عاشق همیشه در پی فرصت است که یک خلوتی پیدا کند و از آن خلوت استفاده کند و با معشوق خودش سرگرم باشد. برای یک مؤمن بهترین وقت خلوت همان دل شب است که همه مردم خوابیده اند. اگر او هم رفت خوابید پس دروغ می گوید که ادعای محبت من را می کند. معلوم می شود که انسی با من ندارد، خدا که بهتر از همه می داند، مقصود از این حدیث این است که انسان خودش بداند اگر چنین ادعایی می کند، ادعای کاذب و دروغی است.