دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 516

ص: 516

سپس آیه «تتجافی جنوبهم»، را قرائت فرمود. خداوند در جای دیگر می فرماید:«فإذا قضیتم الصلوه فاذکروا الله قیما و قعودا و علی جنوبکم فإذا اطمأننتم فأقیموا الصلوه إن الصلوه کانت علی المؤمنین کتبا موقوتا» (نساء/آیه 103)؛ «و هنگامی که نماز را به پایان رسانیدید خدا را یاد کنید در حال ایستادن و نشستن و به هنگامی که به پهلو خوابیده اید، و هر گاه آرامش یافتید، نماز را به صورت معمول انجام دهید، زیرا نماز وظیفه ثابت و معینی برای مؤمنان است». منظور از یاد خدا در حال قیام و قعود و بر پهلو خوابیدن، ممکن است همان حالات استراحت در فاصله هائی که در میدان جنگ واقع می شود باشد و نیز ممکن است به معنی حالات مختلف جنگی که سربازان گاهی در حال ایستادن و زمانی نشستن و زمانی به پهلو خوابیدن، سلاحهای مختلف جنگی از جمله وسیله تیراندازی را بکار می برند، بوده باشد. آیه فوق در حقیقت اشاره به یک دستور مهم اسلامی است، که معنی نماز خواندن در اوقات معین این نیست که در سایر حالات انسان از خدا غافل بماند بلکه، نماز یک دستور انضباطی است که روح توجه به پروردگار را در انسان زنده می کند و می تواند در فواصل نمازها خدا را به خاطر داشته باشد خواه در میدان جنگ باشد و خواه در غیر میدان جنگ.

من_اب_ع

مرتضی مطهری- آزادی معنوی- صفحه 122-121

محسن قرائتی- پرتوی از اسرار نماز- صفحه 27

مکارم شیرازی- تفسیر نمونه- ج 4صفحه 104 و ج 5 صفحه 347 و ج 17 صفحه 156-150

کلی__د واژه ه__ا