دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 606

ص: 606

شیخ بزرگوار ابو محمد حسن دیلمی در کتاب ارشاد القلوب حدیثی از امام صادق (ع) نقل کرده است:

امام صادق (ع) این حدیث را از پدران خود، حضرت پیامبر اکرم (ص) نقل می کند که آن معلم بزرگ هدایت و قرب چنین فرمود:

«صلاه اللیل مرضاه للرب و حب الملائکه و سنه الانبیاء (ع) و نور المعرفه و اصل الایمان و راحه الابدان و کراهیه الشیطان و سلاح علی الاعداء و اجابه للدعاء، و قبول للاعمال و برکه فی الرزق و شفیع بین صاحبها و ملک الموت و سراج فی قبره و فراش من تحت جنبیه و جواب منکر و نکیر و مونس و زائر فی قبره فاذا کان یوم القیامه کانت الصلاه ظلا عیه و تاجا علی راسه، و لباسا علی بدنه و نورا یسعی بین یدیه و سترا بینه و بین النار و حجه للمومن بین یدی اله تعالی و ثقلا فی الموازین و جوازا علی الصراط و مفتاحا للجنه لان الصلاه تکبیر و تحمید و تسبیح و تمجید و تقدیس و تعظیم و قراءه و دعاء، و ان اصل الاعمال کلها الصلاه لوقتها»؛ «نماز شب باعث خشنودی پروردگار اس و دوستی با فرتشگان و پیروی از سنت پیامبران (ع)؛ نماز شب پرتو معرفت خداست (که در دل می تابد) و ریشه ایمان است و مایه آسایش ابدان و سبب ناراحتی شیطان و سلاح (روحی و روحانی)، در برابر دشمنان و سبب پذیرش دعاست (و انعکاس روحانیت آن در نفس) و باعث قبولی اعمال دیگر است (و صعود آنها)؛ روزی را برکت می دهد و میان انسان و فرشته مرگ میانجیگری می کند (تا روح او را بآسانی بگیرد) و چراغی است برای تاریکی قبر و فرشی است برای خاک گور و پاسخی است به فرشتگان سوال و همدمی که در تنهایی قبر به دیدار انسان می آید و چون روز رستاخیز شود نماز شب سایبانی خواهد بود برای انسان تاجی بر سر او و لباسی بر اندام او؛ و خود نوری خواهد شد که (در تاریکیهای قیامت)، راه انسان را روشن کند و حایلی خواهد بود میان انسان و آتش دوزخ؛ و حجت انسان معتقد است در نزد خدای متعال (و دلیلی است برایمان و اطاعت و خدا دوستی او) نماز شب ترازوی اعمال را پر و سنگین می کند و جوازی است برای عبور از پل صراط و کلید در بهشت است (که در دست هر کس باشد با آن وارد بهشت می شود)، چون نماز در واقع بزرگداشت و ستایش خداوند است و یاد کردن پاکی و بزرگواری و قداست و عظمت او در آن قرآن می خوانند و دعا می کنند (پس همه آن نورانیت است و راهی به قرب خدا و جاودانگی و گسستن از غیر خدا یعنی پوچها و زائلها) و همانا اصل و شالوده همه اعمل انسان نماز به وقت خواندن است».