دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 609

ص: 609

من_اب_ع

آیت الله عبدالله جوادی آملی- زن در آئینه جلال و جمال- صفحه 382-384

کلی__د واژه ه__ا

فلسفه احکام نماز جمعه تکلیف نماز جماعت زن اسلام احکام فقهی

پاسخ به شبهه وجوب قضای نماز والدین

روایات فراوانی وارد شده است که مردگان منتظر آثار خیر زندگانند. و یا نقل شده است: مردگانی که در فشار و گرفتاری هستند، ناگهان فسحت و گشایشی را احساس می کنند، و هنگامی که از علت آن سؤال می کنند، گفته می شود: چون فلان پسر یا دختر یا یکی از بستگان و دوستانش کار خیری را به نیابت از او انجام داده یا کار خیری را خودش انجام داده و ثوابش را به روح او ایثار نموده است. و این مسأله نیابت و تبرع از همان اولین شب دفن شروع می شود، هم روحها با هم ارتباط دارند هم اعمال را ذات اقدس اله می پذیرد و خدای سبحان اعمال پذیرفته شده را به عنوان یک هدیه به آن متوفی می رساند. در مسأله تبرع و مشروعیت نیابت و اصل اهدای ثواب، هیچ فرقی بین زن و مرد نیست.

و اما درباره خصوص پدر و مادر، که چرا قضای نمازها و روزه های پدر، بر پسر بزرگ واجب است ولی قضای نمازها و روزه های مادر بر پسر بزرگ واجب نیست؟

جواب شبهه این است که اولا: اینچنین نیست که متن اسلام همین باشد که قضای نماز پدر بر پسر بزرگ واجب باشد و قضای نماز مادر بر پسر بزرگ واجب نباشد، بلکه این حکمی است که مورد اختلاف فقها است گرچه بسیاری از بزرگان فقاهت همین را فرموده اند. اما بزرگان دیگری هم فتوا داده اند که فرقی بین پدر و مادر در این جهت نیست، هم از بزرگان گذشته و هم از مشایخ فقاهت در بین متأخرین این فتوا را داده اند. به عنوان نمونه صاحب عروه، فتوا داده است که بین پدر و مادر فرقی نیست و نیز صاحب وسیله فتوا داده است که بین پدر و مادر فرقی نیست، با احتیاط لزومی گفته اند به این که حکم مادر و پدر یکی است.