دائره المعارف طهور: احکام فقهی صفحه 610

ص: 610

ثانیا: اگر پدری مرد و پسر نداشت و تمام فرزندان او دختر بود و یا اصلا فرزند نداشت در این جهت بین پدر و مادر فرقی نیست چون پسر ندارد تا این که قضای نماز بر پسر واجب باشد پس اگر چنانچه قضای نماز پدر بر پسر واجب است ولی قضای نماز مادر بر او واجب نیست سرش این است که: وقتی این مادر دختر بود تکلیف نداشت اکنون هم که مادر شده است کسی تکلیف او را به عهده نمی گیرد یعنی آن وقت که این زن دختر بود خداوند قضای نماز و روزه پدر را به عنوان یک تکلیف زائد بر عهده او نگذاشت حالا هم که مادر شده نمی فرماید که قضای نمازهای این مادر بر پسر واجب است زیرا که: «من له الغنم فعلیه الغرم؛ کسی که سود می برد زیان نیز به گردن اوست» درهر دو جهت یک آسایش یک تخفیفی به این زن داده شده است.

و ثالثا: اگر پدری بمیرد و چند پسر داشته باشد قضای نماز و روزه او فقط بر پسر بزرگ واجب است و سایر پسرها و خواهرها از این حکم معافند، و این هم احیانا در برابر آن حبوه ای است که از پدر به پسر بزرگتر می رسد چون، بخش خاصی از اموال به نام «حبوه» مخصوص پسر بزرگ است - تسبیح و سجاده و شمشیر و مرکوب میت و... - لذا بعضی از بزرگان این مسأله را اشاره کرده اند که چون پسر بزرگ حبوه می برد یک سلسه تکالیف هم بر عهده او قرار می گیرد.

من_اب_ع

آیت الله عبدالله جوادی آملی- زن در آئینه جلال و جمال- صفحه 425-427