احکام مهریه درفقه شیعه صفحه 17

ص: 22

1- محقق حلّی، المختصر النافع، ص298.

2- «لها المتعه و المیراث و لامهر لها». حر عاملی، وسائل الشیعه، ج21، ص279.

3- سید علی حسینی سیستانی، منهاج الصالحین، ج3، ص 93.

الله سید محمد سعید حکیم به طور مطلق متعه را احتیاط واجب می داند خواه میت حاکم باشد یا محکوم.(1)

ولی قول به متعه در این مورد ظاهراً مخالفینی هم دارد. فاضل آبی پس از نقل روایت امام باقر(علیه السلام) : « لها المتعه و المیراث و لا مهر لها »(2) می نویسد: «شیخ [طوسی] در «نهایه» طبق این [روایت] فتوا داده و در «مبسوط» فرموده است: هر زمان یکی از زوجین قبل از تعیین مهر بمیرد مهری وجود ندارد. و در خلاف فرموده: در اینکه آیا زن استحقاق متعه دارد یا نه اختلاف وجود دارد؛ گفته شده: [استحقاق] ندارد، و گفته شده: [استحقاق] دارد »(3) و سپس - ظاهراً - قول به عدم استحقاق را برمی گزیند و آن را به جناب ابن ابی عقیل نیز نسبت می دهد. (4)

2- موت یکی از زوجین با تفویض بضع

و آن موردی است که ذکری از مهر به میان نیامده و تعیین آن هم برعهده ی کسی گذاشته نشده است. دراین مورد آیه الله سیستانی فرموده اند: « و لو انفصلا قبل الدخول بأمر غیر الطلاق لم تستحق شیئاً لا مهراً و لا متعه، و کذا لو مات أحدهما قبله »(5)

و از این عبارت استفاده می شود که در صورت تفویض بضع و جدایی افتادن بواسطه ی موت، زن استحقاق متعه ندارد، و همین مطلب از عبارت آیه الله خوئی برداشت می شود.(6) و از تحریر الوسیله نیز همین استفاده می شود. (7)