احکام مهریه درفقه شیعه صفحه 22

ص: 27

1- شیخ صدوق،علل الشرایع، ج2، ص449؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج21، ص245.

2- حر عاملی، وسائل الشیعه، ج17، ص92 به بعد؛ صحیح بخاری، ج6، ص188.

3- حر عاملی، وسائل الشیعه، ج17،ص94.

و اسلام عزیز مهر و اجری را که در عمل نامشروع و غیر اخلاقی معین شده است حرام اعلام کرده است، و هم به لحاظ تکلیفی حرام می باشد و هم به لحاظ وصفی بی اعتبار می باشد؛ چه اینکه نفس مهر سحت و حرام است، به این معنا که علاوه بر حرمت زنا، استفاده ی از پول حاصل شده ی به وسیله ی آن نیز حرام است و این خود دلالت دارد بر بی اعتبار بودن قراردادها و توافقاتی که در این زمینه بوده است.

همچنین در «وطی به شبهه » نیز اگر زن آگاه باشد و اشتباه فقط از جانب مرد باشد زن مستحق مهر نیست. (1)

مبحث سوم: چیزهایی که می توان مهر قرار داد

شیخ طوسی می فرمایند: «موضوع مهر، آن چیزی است که زوجین نسبت به آن توافق می نمایند.آن چیزی که دارای قیمت و ارزش است و تملک آن نیز حلال باشد»(2) و محقق حلّی می فرمایند: «هرچه را مسلمان می تواند مالک شود، می توان مهر قرار داد»(3) صاحب جواهر نیز در بیان موضوع مهر معتقدند: «مدار و اساس در مهر، مالیت است؛ مالیتی که صحیح باشد عوض واقع شود»(4)

در ماده ی 1078قانون مدنی آمده است: «هر چیزی که مالیت داشته و قابل تملیک نیز باشد می توان مهر قرار داد».

مال ممکن است به اَشکال زیر باشد:

1- عینِ معین مثل خانه، باغ، اتومبیل، زمین؛

2-کلّی فی الذمه باشد مانند مقداری پول، سکه، گندم، ماشین کلّی؛