احکام مهریه درفقه شیعه صفحه 34

ص: 39

1- ماده ی 1083:«برای تأدیه ی تمام یا قسمتی از مهر میتوان مدت یا اقساطی قرار داد».

2- سید مصطفی محقق داماد، بررسی فقهی حقوق خانواده ، ص238.

3- محمد جواد مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسه ، ص345.

است که هرگاه زن قبل از گرفتن مهر خود تمکین نمود، می تواند سپس امتناع از آن نماید تا مهر خود را دریافت دارد»(1)

در این باره ماده ی 1085قانون مدنی می گوید: «زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهرِ او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود».

این ماده با اطلاقی که دارد شامل می شود موردی را نیز که مرد فقیر و ناتوان باشد و ماده ی 1086نیز می گوید: «اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام نمود دیگر نمی تواند از حکم ماده ی قبل استفاده کند، معذلک حقی که برای مطالبه دارد ساقط نخواهد شد».

گفته شده: «حتی پرداخت قسمتی از مهر نیز مسقط حق حبس نیست و زوجه می تواند تا پرداخت کامل مهر از حق حبس استفاده نماید»(2) که ظاهراً این نظر با نظر آیه الله مکارم که در گفتار چهارم از همین مبحث مطرح می شود ناسازگار است.

اینجا چند نکته نیاز به ذکر دارد که ذیل چهار گفتارِ پرسش گونه ارائه خواهد شد.

گفتار اول: منظور از تمکین و وظایف زن چیست ؟

آیا مراد، تمکین دربرابر التذاذات است و یا تمکین در مورد دخول؟منظور ایفای کدام وظیفه از وظایف زن نسبت به شوهر می باشد؟

دکتر سید حسن امامی در این زمینه می نویسد: «ماده(1085)اگر چه به زن اجازه داده که بتواند از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند تا مهر خود را دریافت دارد، ولی باید متذکر بود که در حقوق امامیه زن فقط از نزدیکی با شوهر می تواند امتناع