احکام مهریه درفقه شیعه صفحه 39

ص: 44

1- محقق حلی،محمد حسن نجفی، جواهر الکلام، ج31، ص 13.

2- سید حسن طاهری خرم آبادی، رساله فی المهر، ص 34و35.

3- حر عاملی، وسائل الشیعه، ج21،ص239.

4- حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج15، ص60.

5- در سند سهل بن زیاد هست، مجلسیّان آن را حسنِ مانند صحیح یاد کرده اند. ر.ک: محمد تقی مجلسی،روضه المتقین،ج8، ص281، محمد باقر مجلسی،مرآه العقول،ج20، ص167.

6- حر عاملی، وسائل الشیعه، ج21،ص280.

7- -«انّی لأکره أن یکون المهر أقلّ من عشره دراهم لئلا یشبه مهر البغی». حر عاملی، وسائل الشیعه، ج21،ص253.

ندارد تا بتواند - بر فرض صحت سند - روایات صحیحه را تقیید بزند.(1) و همچنین ایشان روایت جعفریات(2) را نیز که به همین مضمون است ضعیف می دانند.

آیه الله فاضل لنکرانی نیز در «تفصیل الشریعه» در بحث نکاح منقطع چنین آورده اند: «مهر مذکور باید مالیت داشته باشد... بدون اینکه اندازه ی خاصی داشته باشد و حتی کف دستی از آرد یا کمتر کفایت می کند. بله از صدوق (رحمه الله) در رابطه با اندازه ی مهر در جانب حداقل حکایت شده است که یک درهم باشد،(3) با در نظر گرفتن روایت ابی بصیر از امام محمد باقر (علیه السلام) که از حضرت می پرسد درباره ی متعه ی زنان و حضرت جواب می فرماید: حلال است و در آن یک درهم و بیشتر کفایت می کند.(4)

ولی ظاهر روایت - با اینکه ضعیف السند نیز می باشد - این است که هر آنچه که بر آن تراضی صورت گیرد کافی است و صلاحیت دارد و عوض واقع شود - و نه اینکه یک درهم حداقل مهر است - کما اینکه در روایت احول آمده که از حضرت ابی عبدالله(علیه السلام) از کمترین چیزی که با آن متعه می شود پرسیدم، حضرت فرمود: یک کف دست آرد.(5) »(6)

مبحث یازدهم: حداکثر مهر در اسلام

اشاره

صاحب جواهر می فرمایند: «همچنین حدّی برای مهر در زیادی نیست، بنابر مشهور، آنچنان شهرت عظیمی که نزدیک به اجماع است، بلکه شاید اجماع باشد و این به دلیل اطلاق و عموم ادله ای است که در کتاب و سنت آمده است از آیه ی اُجور و ما فرضتم و