احکام مهریه درفقه شیعه صفحه 4

ص: 9

فصل اول: ماهیت و اسباب

مبحث اوّل: ماهیت عقد نکاح و مهر

عقد نکاح که از آن تعبیر به عقد ازدواج، زواج، تزویج، پیمان زناشویی می شود در حقیقت نهادی اجتماعی دارای احکام فقهی - حقوقی خاص و با آداب و رسوم گوناگون در نزد ملل مختلف است. «فإنَّ لِکُلِّ قَومٍ نکاحاً »(1)

بیان شده: «نکاح رابطه ای است حقوقی- عاطفی که به وسیله ی عقد بین زن و مرد حاصل می گردد و به آنها حق می دهد که با یکدیگر زندگی کنند و مظهر بارز این رابطه حق تمتع جنسی است»(2)

عقد نکاح آمیزه ای است از تعهدات ، وظایف و حقوق طرفین نسبت به هم که به لحاظ مهریه معاوضه ای را نیز در بر دارد.

برخی صاحب نظران نکاح را در شمار عقود شخصی می دانند ، و نه عقود مالی(3) و نیز نکاح را عقدی غیر معاوضی می دانند که تنها در خصوص مهریه احکام معاوضیات در