احکام مهریه درفقه شیعه صفحه 46

ص: 51

1- شیخ کلینی، کافی، ج5، ص376.

2- شیخ مفید، رساله المهر، ص26و 27.

مبحث سیزدهم: مهریه در طلاق قبل از دخول

آیا مهر در صورت طلاق زوجه قبل از دخول تغییر می یابد یا نه؟

خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم سوره ی بقره آیه ی 237 چنین می فرماید:

«و إن طلقتموهن من قبل أن تمسوهن و قد فرضتم لهنّ فریضه فنصف ما فرضتم»

و اگر آنان را پیش از آنکه نزدیکی کنید طلاق دادید در حالی که مهری معین کرده اید پس نصف آنچه تعیین کرده اید [بر عهده ی شماست].

در تفسیر،منظور از «فریضه»، صداق دانسته شده،(1) و واژه ی «مسیس» در این آیه را به معنای مجامعت دانسته اند.(2) و در زمینه ی تنصیف مهر در این مورد روایاتی نیز وجود دارد،(3) به هر حال این مطلب از مسلّمات فقه است. ماده ی 1092 قانون مدنی نیز مقرر می دارد: «هرگاه شوهر قبل از نزدیکی، زن خود را طلاق دهد زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر بیش از نصف مهر را قبلاً داده باشد حق دارد مازاد از نصف را عیناً یا مثلاً یا قیمتاً استرداد کند».

مبحث چهاردهم: مهریه در موت زوجین قبل از دخول

آیا با موت زوج یا زوجه،و یا هر دو، قبل از دخول لازم است که تغییری در مهر صورت گیرد؟

جناب استاد محقق داماد در این زمینه می نویسد: «مشهور فقهای امامیه معتقدند که چنانچه زوج و یا زوجه قبل از نزدیکی بمیرند، تمامی مهر المسّمی به نفع زوجه مستقر می گردد ولی اکثر فقهای قرن معاصر خلاف مشهور فتوا می دهند»(4)