احکام مهریه درفقه شیعه صفحه 49

ص: 54

1- «لایجاوز حکمها مهور آل محمد اثنتی عشره اوقیه و نشاً و هو وزن خمسمائه درهم من الفضّه». حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 21، ص 278.

2- شهید اول، اللمعه الدمشقیه، ص 170.

3- سید مصطفی محقق داماد، بررسی فقهی حقوق خانواده ، ص 252 و253.

4- همان.

مبحث شانزدهم: مهریه در نکاح سفیه

در نکاح سفیه دو بحث مطح است:

اولاً : حکم نکاح او چیست؟

و ثانیاً مهر معیّن در نکاح چه حکمی دارد؟

و اما بحث اول: آیه الله سید محمد کاظم یزدی در عروه الوثقی فرموده اند: «صحیح نیست نکاح سفیه مبذِّر مگر به اذن ولی»(1) و آیه الله سیستانی در منهاج الصالحین فرموده اند: « ظاهر این است که هیچ کسی ولایتی بر سفیه ندارد به نحو استقلال، ولی مستقل عمل کردن خود او نیز محل اشکال است»(2) که جمع بین این دو رأی به این است که در ازدواج سفیه هم باید رأی ولی باشد و هم نظر خود سفیه.

آیه الله سید محسن حکیم درباره ی دلیل عدم نفوذ نکاح سفیه می نویسند: «وجه عدم نفوذ نکاح او این است که نکاح تصرف در مالی است بخاطر آنچه مترتب بر نکاح است از مهر و نفقه و سفیه محجور است از آن اجماعاً و در این مطلب اشکالی وجود ندارد»(3)

ولی آیه الله سید محمد حسینی شیرازی اشکال نموده اند که:«چه بسا [نکاح سفیه] مستلزم تصرف مالی نباشد مانند جایی که ازدواج بدون مهر و به شرط عدم نفقه بوده باشد یا اینکه نکاح مستلزم نفقه نیست از جهت اینکه خود زن می تواند نفقه ی خود را تأمین کند و از مرد نفقه نمی خواهد، یا اینکه مرد فقیر است و نفقه بر او واجب نیست، یا اینکه نکاح با مهری است که دیگری می پردازد به صورت دائم [و] به صورت متعه، پس اینکه به صورت مطلق قائل به منع شویم وجیه نیست»(4)