احکام مهریه درفقه شیعه صفحه 5

ص: 10

1- حر عاملی، وسایل الشیعه، ج21، ص200.

2- سید مصطفی محقَق داماد، بررسی فقهی حقوق خانواده ، ص22.

3- میر حسین عابدیان

آن جاری می باشد.(1)

و مهر عبارت است از : «مالی است که زن بر اثر ازدواج مالک آن می گردد و مرد ملزم به دادن آن به زن می شود»(2)

مهر در تعریف یاد شده، شامل مهر المسمی، مهر المثل، مهر مفوض و مهر المتعه و حتی نفقه نیز می شود؛ ولی باید توجه داشت که مهر چیزی افزون بر نفقه و مخارجِ عمومیِ زن در زندگی زناشویی است و همچنین اطلاق مهر بر «مهر المتعه» اگرچه در قانون مدنی آمده، ولی خالی از مسامحه نبوده و متعه ای که به زن داده می شود در صورت عدم تعیین مهر و ط-لاقِ قبل از دخول مقوله ای متفاوت از مهر است؛ چنانچه در روایت منصور بن حازم از امام صادق (علیه السلام)نقل می کند - در مورد مردی که ازدواج کرده بود و مهر معین نکرده بود- فرمودند: مهری برای زن نیست و اگر دخول کرده باشد مانند مهر زنان [هم شان] آن زن به او پرداخت می شود. (3)

همچنین واضح است که ارث زن از تعریف خارج است؛ چه اینکه ارث به موجب فوت زوج برای زن لازم می شود ، نه به موجب صِرف عقد نکاح.

مبحث دوم: اسباب مهر

در پاسخ به این پرسش که: مهر از چه راهی و به چه سبب بر مرد واجب می شود؟ اسبابی ذکر شده از قبیل:

1- عقد ؛

2- وطی به شبهه؛

3- وطی اِکراهی؛

4- اِزاله ی بکارت؛