احکام مهریه درفقه شیعه صفحه 51

ص: 56

1- ر.ک: مرتضی انصاری، کتاب النکاح، ص 150.

2- «ولو تزوج بدون إذنه وقف علی إجازته».سید محمد کاظم یزدی، العروه الوثقی، ص655.

3- محقق حلی، شرایع الاسلام، ج2، ص 502.

4- شهید اول، اللمعه الدمشقیه، ص 173.

و در پاسخ پرسش دوم شیخ حرّ عاملی در وسائل حدیثی آورده اند از حضرت ابوالحسن(علیه السلام)(1) این حدیث را محمد بن یعقوب کلینی (ره) نقل می کند از عبدالله بن جعفر از محمد بن جزک که گفت: نامه ای به ابوالحسن(علیه السلام) نوشتم و سؤال کردم درباره ی مردی که با جاریه ی بکری ازدواج می کند و سپس درمی یابد که او را ثیّب است، آیا مهر کامل را باید بپردازد یا از مهر کم می کند؟ حضرت فرمودند: «کم می کند»(2) و آیه الله سیستانی در منهاج الصالحین بیان داشته اند که به آن نسبتی که از مهرالمثل باید کم می شد، از مهرالمسمی کم می شود. (3)

مبحث هجدهم: مهریه ی زن ناشزه

در فقه اسلامی با دو واژه ی «نشوز» و «شقاق» مواجهیم. محقق حلی درباره ی نشوز می نویسد: «نشوز خارج شدن از اطاعت است... و گاهی از طرف زوج می باشد، همانطور که از طرف زوجه نیز تحقق پیدا می کند»(4)

و در تحریرالوسیله امام خمینی فرموده: «[نشوز عبارتست از] خروج زوجه از اطاعت زوج - آن اطاعتی که واجب است بر زوجه - از قبیل تمکین نکردن و ازاله نکردن آنچه باعث نفرت است و در تضاد با تمتع و لذت بردن از زن است، بلکه ترک نظافت و زینت در صورتی که زوج آن را بخواهد و همچنین خارج شدن او از خانه ی مرد و