احکام مهریه درفقه شیعه صفحه 66

ص: 71

1- ر.ک: فخر المحققین، ایضاح الفوائد فی شرح القواعد، ج3، ص213 تا219؛ شهید اول و شهید ثانی، الروضه البهیه، ج2، ص334 تا337.

2- سید علی حسینی سیستانی، منهاج الصالحین، ج3، ص92 ؛ سید مصطفی محقق داماد، بررسی فقهی حقوق خانواده، ص252.

3- سید مصطفی محقق داماد، بررسی فقهی حقوق خانواده، ص252.

گفته می شود، و اگر عقد قبل از دخول به واسطه ی امری غیر از طلاق منفسخ شود زن استحقاق چیزی ندارد، و همینطور است اگر یکی از زوجین قبل از دخول بمیرند، و امّا اگر به زن دخول کند، زن مستحق مهرالمثل می شود», و در ادامه می فرمایند: احوط این است که چنین مهرالمثلی را در زیادتر از مهر السنه تصالُح کنند.(1)

این کلام امام خمینی از جهاتی جای بحث دارد، یکی محدود بودن مهر المثل به مهر السنه در این مورد و جهت دیگر اینکه ظهور کلام ایشان در این است که اگر در تفویض بضع جدایی با موت زوج بود، زن استحقاق متعه ندارد.(2)

در تفویض بضع دو صورت متصور است:

1- عدم ذکر مهر

در این مورد مشکل خاصی وجود ندارد و اصل نکاح صحیح بوده و طرفین بعد از عقد می توانند بر تعیین مهر توافق کنند و آیه ی 236 سوره ی بقره نیز مشعر به صحت چنین نکاحی می باشد. (3)

2- شرط عدم مهر

به این صورت است که شرط می کنند که در نکاح مهری وجود نداشته باشد در اینجا اختلاف فتوا وجود دارد. محقق حلّی می فرمایند: «ذکر المهر لیس شرطاً فی العقد، فلو تزوّجها و لم یذکر مهراً، أو شرط أن لامهر صَحَّ العقد».و این عبارت می رساند که ایشان