حیله های شرعی: ناسازگار با فلسفه فقه صفحه 179

ص:181

بهای واقعی کالاست پیشنهاد کند این کار نیز به سبب نیرنگ و زیان رسانی به فروشنده و حرام

است و البته خداوند خود به حقیقت امور آگاه است.

9 : نهی از حیله تصریه

ابوهریره از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله روایت کرد که فرمود: «لاتصروا الابل و الغنم فمن ابتاعها بعد فهو بخیر النظرین بعد ان یحلبها ان شاء امسکها و إنْ شاء ردّها و صاعاً من تمر» این حدیث مورد اتفاق است، و در عبارت مسلم [به جای «فهو بخیر النظرین] «فهوبالخیار ثلاثه ایام»(1) آمده است.

شرح حدیث

«لاتُصروا الابل وَ الغنم»؛ تصریه به معنای گردآوردن و جمع کردن است. گفته می شود: «صریتُ الماء فی الحوض»؛ یعنی آب را در حوض جمع کردم. همچنین گفته می شود: «صری الماء فی ظهره»؛ یعنی آب را در پشت خود نگه داشت و ازدواج نکرد. اسم مفعول این ماده

«مُصراه» است، همانند «مُغشاه» و «مُزکاه» از «غشی یغشی» و «زکی یزکی». به هر روی، معنای

عبارت این است: هنگامی که قصد فروش گوسفندان و شتران را دارید مباد که شیر در پستان