حیله های شرعی: ناسازگار با فلسفه فقه صفحه 224

ص:226

بنابراین هر جا این مستی آوری باشد حکم تحریم هم هست، هر چند اسم خمر نباشد. ابن عربی در ردّ کسانی که احکام را جاری بر الفاظ و وابسته به آنها می دانند، می گوید: این

حدیث مستندی است برای آن که احکام به معانی اسماء تعلق دارند نه به الفاظ آنها.

15 : هدیه به کارگزاران

از ابوحمید ساعدی رسیده است که گفت: رسول خدا صلی الله علیه و آله ابن اللتبیّه را به کارگزاری خود در گردآوری زکات بنی سلیم گماشت. او چون نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد وخواست حساب کند گفت: این مال شماست، و این هم هدیه ای است که به من داده شده است. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «اگر راست گویی چرا در خانه پدر و مادرت ننشستی تا هدیه نزدت بیاید؟» سپس برخاست و به ایراد خطبه پرداخت. خدای را سپاس و ستایش گفت و سپس فرمود: «اما بعد، فانّی استعمل

رجالاً منکم علی امور مما ولاّنی الله فیأتی احدکم فیقول: هذا لکم و هذه هدیه اُهدیت لی، فهلاّ جلس فی بیت ابیه و امه حتی تأتیه هدیته إنْ کان صادقاً فوالله لایأخذ احدکم منها شیئاً بغیر حقّه إلاّ جاء الله یحمله یوم القیامه فلأعرفنّ احداً منکم لقی الله یحمل بعیراً له رُغاء أوبقرهً لها خوار اوشاهً تَیْعَر»(1). سپس دستهای خود را بلند کرد تا سفیدی زیر بغل آن حضرت نمایان گشت. آنگاه فرمود: «ألا هَلْ بلّغت؟» این حدیث مورد اتفاق است.

شرح حدیث

پیامبر ابن اللتبیّه را مأمور گردآوری زکات بنی سلیم کرد تا زکات را از این خاندان بگیرد و

به آن حضرت تحویل دهد و آن حضرت به مصرف نیازمندان مسلمان برساند. ابن اللتبِیَّه از

بنی لتب است که از عشایر ازد می باشد. گفته شده مادرش از خاندان لتب بود و وی از ناحیه

مادر به چنین نامی معروف شد، و گرنه نام خود او عبدالله است.

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله برای گردآوردن زکاتی که خداوند در داراییهای ثروتمندان برای فقرا