حیله های شرعی: ناسازگار با فلسفه فقه صفحه 403

صفحه 403

ص:405


1- آن بهره جسته می شود، روشن می شود حیله - در عبارت شیخ در اینجا کلمه «الأیمان» (سوگندها) آمده که با عنایت به ما قبل و مابعد می تواند اشتباهی چاپی باشد - بر دو گونه است: حیله ای که مانع حنث سوگند است، و حیله ای که مانع انعقاد سوگند است». شیخ سپس مثالهایی برای حیله جایز از دو نوعش می آورد که نظر به آمدن این نمونه ها در متن کتاب حاضر از آوردن آنها در این پاورقی خودداری می شود. اما کوتاه سخن آن که در برداشت مترجم آنچه در مبسوط شیخ درباره حیله آمده به آنچه در متن کتاب حاضر آمده بسیار نزدیک است و می بایست حیله های جایز را تنها به حیله های گریز از سوگند شکنی ناظر دانست، نه به کارهایی که با ماهیت شریعت و با فلسفه فقه ناسازگار است. برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به مبسوط، ج 5، ص 95 - 98. - م.

فصل دوم: دلالت قرآن بر جواز حیله هایی که با مقاصد شرع ناسازگاری ندارد

اشاره

قرآن کریم در آیه های بسیاری بر جایز بودن این گونه از حیله دلالت می کند. ما در این جا به شمار اندکی از این آیه ها که در چند بند زیر می آید بسنده می کنیم:

1 : جواز کنایه در خواستگاری زنِ شوهر مرده

خداوند می فرماید:

«وَ لاَ جُناَحَ عَلَیْکُمْ فِیماَ عَرَّضْتُمْ بِهِ مِنْ خِطْبَهِ النِّسَاءِ أَوْ أَکْنَنْتُمْ فیِ أَنْفُسِکُمْ، عَلِمَ اللّهُ أَنَّکُم سَتَذْکُرُونَهُنَّ، وَ لکِنْ لاَ تُواعِدُوهُنَّ سِرًّاً إلاَّ أَنْ تَقُولُوا قَوْلاً مَعْرُوفاً، وَلاَ تَعْزِمُوا عُقْدَهَ النِّکَاحِ حَتَّی یَبْلُغَ الکِتَابُ أَجَلَهُ، وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ یَعْلَمُ ماَ فیِ أَنْفُسِکُمْ فاَحْذَرُوهُ، وَاعْلمُوا أَنَّ اللّهَ غَفُورٌ حَلِیمٌ».(1)

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه