آشنایی با فقه شافعی صفحه 13

ص:27

5.مباح:عملی که انجام و ترک آن مساوی است،نه عذابی دارد و نه ثوابی؛مانند راه رفتن و نشستن. (1)

راه بدست آوردن احکام

معمولاً برای آگاهی از حکمی و قبول آن،دو راه وجود دارد:

1.تقلید:شنیدن از کسی یا دیدن در کتاب کسی و قبول آن بدون درخواست دلیل؛مانند عامه مردم که به محض شنیدن از اهل فن و علمای اهل فتوا که به محض دیدن مطالبی در کتب معتبر،آن را قبول می نمایند و دلیلی درخواست نمی کنند.

2.اجتهاد:بکارگیری نهایت تلاش و کوشش مجتهد در راه بدست آوردن احکام شرعی از طریق استنباط.

تقلید

تقلید به معنای«پیروی کردن و دنباله روی»است و در اصطلاح فقهی عبارت است از پیروی مجتهد در مسائل فقهی بدون درخواست دلیل و حجت.

کسی که مجتهد نیست و احکام الهی را از منابع شرعی نمی تواند استخراج نماید،باید از مجتهد تقلید و پیروی کند. (2)

وظیفه اکثر مردم در احکام دین،تقلید است،چون افراد کمی هستند که بتوانند در احکام اجتهاد کنند. (3)

مجتهد کسی است که توانایی استخراج احکام از منابع آن را دارد.

مجتهدی که انسان از او تقلید می کند،باید دارای شرایط عمومی،اساسی و تکمیلی اجتهاد باشد. (4)