تاریخ علم اصول و فقه در شیعه صفحه 115

ص:128

-زدودن مسائل غیر فقهی از فقه و به تبع آن اصول فقه و پیراستن و تنظیم و ترتیب فقه،در سبک های مختلف آن؛

-تحکیم مبانی فقهی متداول در میان امامیه و نیز ارائه دیدگاه این فرقه درباره برخی از ادله و مبانی احکامی که در میان دیگر فرقه های اسلامی متداول بوده و تعیین دایره مشروعیت آنها؛

-اعلام دیدگاه امامیه درباره فروع و موضوعات فقهی متداول در میان فرقه های اهل سنت و از این طریق پاسخ گویی به تنقیص و تشنیع شیعه از سوی مخالفان،به علت کمی فروع فقهی امامیه،که در واقع توانایی مبانی ایشان را در ارائه حکم شرعی در مورد آن فروع،هدف قرار داده بودند.شیخ الطائفه در زمان خود مواجه بود با نوع دیگری از اشکال تراشی و عیب جویی از جانب عامه،که این بار فقه شیعه را به کمی تفریعات متهم می کردند.باید بدانیم که در عصر او،به سبب اقدامات مؤثر استادانش در زدودن اشکال درباره مسائل متفرد شیعه،تا حد زیادی از شدت این مسئله کاسته شده بود و شیخ نیز دغدغه کمتری در مورد آن داشت.

دوم)تنظیم و عرضه فقه در سبک های مختلف

اشاره

شیخ طوسی فقه امامیه را در سبک های مختلف تنظیم و عرضه کرد.در این قسمت به طور مختصر این سبک ها را مرور می کنیم:

فقه تطبیقی

در میان فقهای امامیه-تا آن جا که از آثار بر جای مانده از ایشان بر می آید-آغازگر این روش مکتب بغداد به زعامت شیخ مفید (1)و پس از او سید مرتضی