تاریخ علم اصول و فقه در شیعه صفحه 207

ص:220

1- (1) .همان،ص394،ص395:«کل شیئ من الاعضاء فی الانسان منه واحد ففیه الدیه کامله اذا قطع من اصله الا ما خرج بدلیل من الحشفه».
2- (2) .همان،ج2،ص170:«فلم یبق الاستعمال القرعه لاجماعهم علی ان کل امر مشکل فیه القرعه»و«تواترت به الاثار و اجمعت علیه الشیعه الامامیه»و ص432،194،169،111،69،20.
3- (3) .همان،ج3،ص282.نکته:ابن ادریس در کتاب سرائر در موارد متعددی مسائل فقهی را به صورت قضیه کلیه بیان می کند که توهم قاعده بودن آنها می رود؛ولی تعریف قاعده بر آنها صادق نیست.این مسائل دست کم شصت مورد است که در آغاز همه آنها کلمه«کل»آمده است.

5-دوره اقتدار فقه و اصول شیعه

اشاره

هدف های آموزشی این فصل عبارتند از:

1.آشنایی با ترتیب و تقسیم تازه و ابتکاری ابواب فقه به دست محقق حلی؛

2.بررسی نوآوری در تدوین کتاب های اصولی و طرح مسائل جدید در مباحث اصولی؛

3.آشنایی با تدوین کتاب های فقهی مفصل و متنوع در فقه؛

4.نظری به ابتکار تازه در تقسیم روایات اهل بیت علیهم السلام و تدوین کتاب های رجالی جامع و کامل؛

5.عرضه فقه در سبک های مختلف و فروعات جدید در حوزه فقه.

پیدایش حوزه حله

در نیمه قرن هفتم(656ق)وقتی که بغداد به دست هولاکوخان مغول اشغال شد مدرسه فقهی حله پدید آمد؛در حالی که پیش از حله،بغداد مرکز گردهمایی فقیهان و محققان و کانون جلسات بزرگ تدریس و پایگاه فعالیت های فکری به شمار می رفت.مرکزیت حلّه بدین گونه شکل گرفت که وقتی که بغداد را مغول تصرف کرده بود،اهالی حلّه عده ای را به نمایندگی نزد خان مغول فرستادند تا برای شهر و دیار خود امنیت طلب کنند.هلاکو وقتی راستی و صداقت گفتارشان را دید،خواهش آنان را پذیرفت و به آنان امنیت داد؛از این جهت،حله از حمله ویرانگرانه مغولان در امان ماند و حوزه بحث و تدریس و تحقیق در آن جا به