تاریخ علم اصول و فقه در شیعه صفحه 251

ص:264

که با یک دیگر دارند،به دلیل این که یکی عقد است و دیگری ایقاع،از هم جدا شده اند.سبق و رمایه به دلیل این که عقدند،از جهاد که به خاطر آن تشریع شده اند،جدا آمده اند.اقرار که از توابع کتاب«قضا»ست در بخشی غیر از بخش کتاب قضا واقع شده است.کتاب قضا و کتاب اطعمه و اشربه و کتاب ارث،بدون هیچ همانندی به دلیل این که نه عبادتند و نه عقد و نه ایقاع،در یک گروه جای گرفته اند.اساساً کلمه«احکام»که هم در تقسیم محقق و هم در تقسیم های پیش از ایشان آمده است،در این جا مفهومی نمی تواند داشته باشد،اصطلاحی است نه چندان مناسب،برای باب هایی که در بخش های پیش نمی گنجند. (1)

ج)آثار محقق حلی

اشاره

سی کتاب به محقق نسبت داده اند که مهم ترین آن در حوزه فقهی،اصولی است.

در حوزه فقه کتاب های محقق را به چهار دسته می توان تقسیم کرد:

یک.کتاب های تألیفی دوره کامل فقه که مهم ترینش عبارتند از:

-کتاب شرایع الاسلام. (2)این کتاب دارای ویژگی های فراوانی است،از جمله:

طرح جامع از دسته بندی کتاب های فقهی؛

دسته بندی مناسب از محتوای کتاب ها؛

جامعیت نسبت به گذشته؛