تاریخ علم اصول و فقه در شیعه صفحه 279

ص:292

1- (1) .محمدحسین مظفر،تاریخ شیعه،ترجمه محمد باقر حجتی،ص235.
2- (2) .شهادت شهید اول در روز پنج شنبه نهم جمادی الاولی سال 786 قمری در دمشق در زمان سلطنت برقوق(784 ق)از پادشاهان جراکسه بوده است که از شواهد تاریخی نمایان است به این که وی قسم اخیر از عمرش را در دمشق در ایام حکومت برقوق بر مصر و شام گذراند و سرانجام با فتوای برهان الدین مالکی و تأیید عبادین شافعی بعد از یک سال حبس در قلعه شام،با شمشیر کشته و به دار آویخته و با سنگسار شدن در آتش سوزانده شد.
3- (3) .محمد مهدی آصفی،مقدمه ریاض المسائل سید علی طباطبائی،ج1،ص64.

جرقه این نشاط علمی به دست شهید اول در مدرسه جزّین صورت گرفت و طلیعه سیاسی و فرهنگی شیعه در جبل عامل شروع شد و بعد از تکامل علمی شهید اول در حلّه مدرسه بزرگی را در جزّین بنا ساخت و بدین ترتیب زمینه های رشد و شکوفایی جبل عامل مهیا گشت.

با توجه به وضعیت سیاسی آن زمان،شهید اول با دور اندیشی شروع به ایجاد حوزه هایی در جبل عامل کرد و پیوند علمی آن حوزه را با حله برقرار ساخت.

هنگامی که عثمانیین بر شام و سوریه تسلط یافتند و شیعه را تحت فشار قرار دادند و مدارس علمیه فقهای شیعه را محدود نمودند،حوزه جبل عامل با امنیت نسبی برای شیعیان-به سبب وجود حصارها،کوه ها و دره هایی که مانع رسیدن دشمنان به این منطقه می شد-محل رشد و نمو علمای شیعه و بالندگی فقه شیعه و تفکر شیعی شد. (1)

مدارس فقهی جبل عامل

-مدرسه جزّین

جزّین یکی از روستاهای جبل عامل بوده و زادگاه شهید اول(بنیان گذار این مکتب فقهی)به شمار می رود.

شهید اول پس از کسب علم و دانش از سرآمدن حوزه حلّه به زادگاه برگشت و اولین مدرسه فقهی را در قرن هشتم هجری در این مکان بنیان نهاد.شهید با بازگشت به جزین و با هدف ایجاد پیوند علمی جبل عامل و حلّه،اولین مدرسه جبل عامل را در جزین تأسیس کرد و همین مدرسه زمینه فعالیت های علمی و فرهنگی آینده این منطقه را فراهم ساخت. (2)