تاریخ علم اصول و فقه در شیعه صفحه 343

ص:356

کتاب منیه الممارسین از این دسته اند.شیخ یوسف بحرانی نوشته:«او به مجتهدان بسیار ناسزا می گفت.او ابتدا در بحرین بود.بعد از استیلای خوارج بر بحرین از آن جا گریخت و به بهبهان-که مرکز اخباری گری بود-آمد و آنجا وفات کرد».

محمدبن عبدالنبی نیشابوری معروف به میرزا محمد اخباری مقتول در 1232 به قدری به مجتهدان ناسزا می گفت که مردم سرش ریختند و او را کشتند.

مرحوم شیخ جعفر کاشف الغطاء کتاب کشف الغطاء عن معایب میرزا محمد عدو العلما را علیه او نوشت.در اعیان الشیعه آمده که کاشف الغطا خطاب به محمد اخباری گفت:«تو به پنج صفت شناخته شده ای که بدترین صفات است:اول نقصان عقل،دوم نقصان دین،سوم عدم وفا،چهارم عدم حیا،و پنجم حسد بی نهایت».

یکی از تألیفات محمد اخباری در اصول،قبسه العجول است.میرزای قمی در رد این کتاب،عین العین را نوشت.محمد اخباری در پاسخ میرزا انسان العین فی رد کتاب العین را نوشت.در فقه کتاب التحفه را نوشته است که یک دوره فقه از کتاب طهارت تا دیات است.

2-اخباریان میانه رو

اشاره

گروهی مسلک متوسط میان اخباری و اصولی داشتند:

الف)محمدتقی مجلسی دو شرح بر کتاب من لایحضره الفقیه دارد به نام های روضه المتقین(عربی)و لوامع صاحبقرانی(فارسی).در مقدمه لوامع پس از بیان صواب بودن طریقه کلامیین نوشته«مجملا طریق این ضعیف اوسطی است ما بین افراط و تفریط»؛

ب)شیخ حسین بن شهاب الدین کرکی(م 1076)صاحب کتاب هدایه الابرار الی طریقه الائمه الأطهار؛