تاریخ علم اصول و فقه در شیعه صفحه 354

ص:367

2-زمینه سازی صاحب حدائق

صاحب حدائق از مسلک اخباری برگشته بود؛اما جرئت ابراز نداشت.وحید بهبهانی درخواست کرد که کرسی درسش را به او واگذارد و چنین کرد و بعد از سه روز،دو سوم شاگردان صاحب حدائق بر مذهب اصولیان عدول کردند؛از جمله اینها علامه بحر العلوم و شیخ جعفر کاشف الغطاء بود.

3-قوت استدلال و منطق وحید بهبهانی

شیخ یوسف بحرانی،صاحب حدائق،به کربلا نقل مکان کرد و به واسطه حضور او،این مرکز علمی شکوفا شد و مکتب اخباری گری که در آن روزگار،گرایش حاکم بر اجتهاد،درس ها،و پژوهش های علمی در آن شهر مقدس بود،رونق گرفت.

وحید بهبهانی(1206 ق)در آن زمان در شهر بهبهان اقامت داشت.زندگی در این شهر دورافتاده،او را از شرکت فعال در نزاع بین اخباریان و اصولیان بر کنار داشته بود.او احساس کرد که کنار گذاشتن تفکر اصولی از چرخه اجتهاد و استنباط،خسارت سنگینی به بار خواهد آورد؛از این روی به کربلا مهاجرت کرد و وارد فضای علمی جنجال آمیز آن شهر شد.گاهی هم در درس صاحب حدائق شرکت می کرد؛اما در آن زمان هیچ یک از کسانی که در درس شیخ شرکت می کردند،وحید را نمی شناختند و نمی دانستند تقدیر الهی چه نقش عمده ای در این نزاع بر عهده او گذاشته است.

او روزی پس از پایان یافتن جلسه درس،برخاست و با صدای بلند خطاب به انبوه طلبه هایی که در درس شیخ حضور داشتند،گفت:«من حجت خدا بر شما هستم».سپس برای آنان شرح داد که کنار گذاشتن علم اصول از حوزه های علمیه چه خطرهایی برای اجتهاد به همراه دارد.