تاریخ علم اصول و فقه در شیعه صفحه 407

ص:420

اسلام است (إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللّهِ الْإِسْلامُ) ما پس از این ذکر می کنیم با دلیل روشن که قانون اسلام در طرز تشکیل حکومت و وضع قانون مالیات و وضع قوانین حقوقی و جزایی و آن چه مربوط به نظام مملکت است،از تشکیل قشون گرفته تا تشکیل ادارات،هیچ چیز را فروگذار نکرده است. (1)

در جای دیگر،نوشته است:«دین برای سازمان حکومت و کشور و زندگی آمده است. (2)

امام رحمه الله در کتاب البیع ابتدا به دلیل عقلی غیر مستقل تمسک کرده است.دلیل عقلی غیر مستقلی که امام اقامه کرده،بر دو پایه استوار است:

الف)احکام اسلام منحصر به احکام عبادی و اخلاقی نیست؛بلکه شرع مقدس برای اداره جمیع شئون جامعه اسلامی،اعم از شئون اقتصادی،حقوقی و اجتماعی،قانون وضع کرده است.

ب)احکام اسلام(اعم از عبادی،سیاسی و...)نسخ نشده است و تا روز قیامت به اعتبار خود باقی است و در همه زمان ها باید اجرا شود و با غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف احکام شرع تعطیل نمی شود.

بنابراین،در هر عصر و زمانی تشکیل حکومت اسلامی برای اجرای احکام و جلوگیری از هرج و مرج و اختلال نظام لازم و ضروری است.

ج)سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و امام علی علیه السلام

ایشان در این باره نوشته است:

شما از کجا می گویید دین،تکلیف حکومت را تعیین نکرده است.اگر تعیین نکرده بود،پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله چطور تشکیل حکومت کرد و به قول