تاریخ علم اصول و فقه در شیعه صفحه 411

ص:424

مملکت خود جاری کرده و هر تصرفی بکند،در خانه خود تصرف کرده است و اگر خدا به کسی حکومت داد و حکم او را به توسط گفته پیامبران لازم الاطاعه دانست،بر بشر نیز لازم است از آن اطاعت کنند و غیر از حکم خدا و یا آن که خدا تعیین کرده،هیچ حکمی را بشر نباید بپذیرد و جهت هم ندارد که بپذیرد. (1)

در کتاب الرسائل و کتاب البیع نیز پس از آن که اصل حکومت را از آن خدا معرفی کرده است،به بیان این مطلب پرداخته که درباره غیر خدا اصل،عدم نفوذ حکم و ولایت احدی بر دیگری است و ولایت و نفوذ حکم غیر خدا نیازمند جعل خدا و اذن الهی است و این اذن واجازه را خداوند به پیامبر صلی الله علیه و آله و امامان معصوم علیهم السلام داده است. (2)

4-ولایت فقیه

اشاره

از نگاه امام حکومت اسلامی ضروری است و خداوند متعال در زمان حضور پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه هدی مسئولیت آن را بر دوش آنان نهاده است و در عصر غیبت کبرای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف این سؤال مطرح است که ولایت و حکومت در این دوران چه حکمی دارد و در این دوران حاکم کیست و چگونه باید تعیین شود؟

امام خمینی رحمه الله نخستین بار در کتاب کشف الاسرار دلیل اقامه کرده است که درعصر غیبت تنها فقیه عادل حق حکومت دارد.وی در پاسخ به شبهه نویسنده کتاب که نوشته است:«تازه طبق مبانی فقهی هم این ادعا که حکومت حق فقیه است،هیچ دلیل ندارد»، (3)نوشته است:«مبانی فقه عمده اش اخبار و احادیث ائمه علیهم السلام