تاریخ علم اصول و فقه در شیعه صفحه 414

ص:427

1- (1) .کتاب البیع،ج2،ص467.
2- (2) .همان،ج2،ص488.
3- (3) .همان،ص489.
4- (4) .همان،ص496.

امام معصوم علیه السلام ثابت است،برای فقیه نیز ثابت است؛مگر آن که دلیل اقامه شود که آن چه برای امام ثابت است،از جهت ولایت و سلطنت او نیست». (1)

الف)بداهت و ضرورت عقلی ولایت فقیه

اشاره

امام خمینی رحمه الله برای اثبات ولایت مطلقه فقیه از شیوه ای کاملاً ابتکاری استفاده کرده است.در این شیوه،امام رحمه الله با بیان یک سلسله مطالب خدشه ناپذیر،بدیهی و بی گفت وگو در مقام مبانی ولایت فقیه،نتیجه می گیرد که در دوران غیبت کبری باید حاکمیت و رهبری جامعه اسلامی با اختیاراتی به گونه اختیارات پیامبر صلی الله علیه و آله و امام علیه السلام در اداره جامعه به عهده فقیه جامع شرایط گذاشته شده باشد.مبانی روشنی که امام ذکر کرده،همان اصولی است که از آغاز طرح دیدگاه امام به ترتیب ذکر کردیم:

اصل ضرورت تشکیل حکومت

ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در همه اعصار،حتی در عصر غیبت کبری.این اصل با توجه به جامعیت دین اسلام،ماهیت احکام اسلامی و سیره و سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله و امام علی علیه السلام جزء مسلمات حکم عقلی خواهد بود.

پس از ثابت کردن ضرورت حکومت و رهبری در جامعه در مقام مطلب بی گفت وگو و خدشه ناپذیر عقلی و با نبود معصوم علیه السلام تنها کسی که به حکم روشن عقلی،یقین داریم خداوند متعال و پیامبر صلی الله علیه و آله و امام علیه السلام راضی به حاکمیت اویند،فقیه جامع شرایط است.این مسئله جزء مسلمات و بدیهیات عقلی به شمار می رود و هیچ نیاز به استدلال ندارد.