تاریخ علم اصول و فقه در شیعه صفحه 418

ص:431

ثانیاً با توجه به مطلبی که از اهل فن نقل شد،منافاتی ندارد مسئله ای را گروهی بدیهی بدانند و گروه دیگر آن را نظری به حساب آورند و جالب آن است که نویسنده در فصل دیگر به این حقیقت اعتراف کرده و نوشته است:«این که عالمی مسئله ای را از فرط وضوح،بدیهی،ضروری یا اجمالی بداند،حال آن که دیگر عالمان بر ابطال همان مسئله دلیل اقامه کرد باشند،در مجموعه علوم ما بی سابقه نیست». (1)

پس از این که عده ای ولایت فقیه را نظری دانسته اند،نمی تواند در اصل مسئله خدشه وارد بسازد؛بنابراین طبق نظر امام نظری دانستن مسئله،معلول کم توجهی به مبانی خدشه ناپذیری است که امام در مقام مبانی ولایت فقیه ذکر کرده است.

ب)دلیل های عقلی ولایت فقیه

اشاره

حضرت امام خمینی رحمه الله ولایت فقیه را جزء مسائل بدیهی و بی نیاز از دلیل می داند.با این حال،برای تنبه کسانی که بدیهی بودن مسئله را قبول ندارند،دلایل محکم عقلی و نقلی برای اثبات ولایت فقیه اقامه کرده است که در این جا به دلایل عقلی ولایت فقیه از نگاه امام خواهیم پرداخت.از مجموع مطالبی که امام در کتاب های مختلفش درباره ولایت فقیه نوشته است،به دست می آید که امام هم به دلیل عقلی مستقل و هم دلیل عقلی غیر مستقل برای اثبات ولایت فقیه استدلال کرده است.

یکم)دلیل عقلی مستقل

اشاره

امام خمینی رحمه الله در کتاب البیع نوشته است: