تاریخ علم اصول و فقه در شیعه صفحه 426

ص:439

حاکما»استفاده کرده است که امام صادق علیه السلام فقیه را هم در امور قضایی و هم در امور مربوط به حکومت و رهبری جامعه حاکم قرار داده است و مفهوم وراثت انبیا را مفهومی گسترده گرفته و بر این باور است که مقتضای ارث بردن از انبیا آن است که همه آنچه در تحت ولایت انبیا است،به فقیهان منتقل شده است.

ولایت فقیه از نگاه فقیهان معاصر امام

اشاره

گر چه بعد از شکست مشروطه و پایان یافتن مباحثی که بین مشروطه طلبان و مشروعه خواهان جریان داشت،شاهد شکل گیری دوره جدیدی هستیم،دوره ای که می توان آن را دوره سیاست گریزی نام گذاری کرد؛لیکن مباحث سنتی ولایت فقیه درباره ادله ولایت فقیه و حوزه اختیارات فقیه در لابه لای کتاب های فقهی جریان داشته و به سبک فنی و اجتهادی انجام گرفته است و موشکافی هایی در سند و دلالت اخبار مربوط به ولایت فقیه و حوزه اختیارات فقیهان صورت گرفته است و ما در این قسمت از کتاب،پس از طرح دیدگاه امام خمینی رحمه الله مروری به نظرهای فقیهان معاصر امام خواهیم داشت تا تفاوت نظریه ولایت مطلقه فقیه امام خمینی رحمه الله با نظریه فقیهان معاصرِ آن فقیه فرزانه بیش از پیش روشن شود.

نظرهای فقیهان معاصر در موضوع ولایت فقیه را به سه دیدگاه می توان تقسیم کرد (1):