تفاوت دیه زن و مرد از دیدگاه مذاهب اسلامی صفحه 106

ص:114

1- (1) همان، ج 4، ص 179: «ولو قطع المارن مع القصیه لا یزاد علی دیه واحده لأنه عضو واحد».
2- (2) کشف القناع، ج 6، ص 39: «وإن قطع الجانی المارن وشیئا من القصبه علیه دیه واحده ویندرج ماقطع من القصبه فی دیه الأنف».
3- (3) اللمعه الدمشقیه، ج 10، ص 207؛ علاّمه حلی، تحریر الاحکام، ج 2، ص 269؛ کشف اللثام، ج 2، ص 499.
4- (4) جواهرالکلام، ج 43، ص 191.

ب) مقدار دیه زبان سالم

یکم) دیه زبان انسان بزرگ

زبان یکی از اعضایی است که از منافع فراوانی مانند سخن گفتن و چشیدن برخوردار است؛ علاوه بر اینها زیبایی نیز در آن وجود دارد. اگر این عضو، بر اثر وقوع جنایتی، به طور کامل قطع شود و یا قدرت سخن گفتن از آن سلب گردد، به اتفاق نظر فقهای مذاهب اسلامی، دیه کامل، واجب می شود.(1) ابن قدامه، این مسئله را در میان اهل سنت، اجماعی دانسته است. وی دراین باره می گوید:

اهل علم، بر وجوب دیه در قطع زبان ناطق اجماع دارند و این از ابوبکر، عمر، علی و ابن مسعود نیز روایت شده است. اهل مدینه، اهل کوفه، اصحاب رأی و اصحاب حدیث نیز همین نظر را دارند.(2)

جدای از مورد اتفاق بودن آن در میان مذاهب اسلامی، ادله زیادی از سنت نیز بر آن دلالت دارد:

الف) صحیحه «علاءبن فضیل»: در این روایت، امام صادق علیه السلام می فرماید:

«فی لِسَانِهِ الدیه تَامَّه؛(3) زبان مرد، دیه کامل دارد».

ب) موثقه «سماعه»: در این روایت، امام صادق علیه السلام درباره دیه زبان فرموده است:

«فِی اللِّسَانِ إِذَا قُطِعَ الدیه کَامِلَه؛(4) اگر زبان قطع شود، دیه کامل دارد».