تفاوت دیه زن و مرد از دیدگاه مذاهب اسلامی صفحه 132

ص:140

1- (1) فاضل لنکرانی، تفصیل الشریعه، (کتاب دیات)، ص 197.
2- (2) وسائل الشیعه، ج 29، باب 1، باب دیات الاعضاء، ح 1 و 2.
3- (3) ابن قدامه مقدسی، شرح الکبیر، ج 9، ص 580.
4- (4) شیخ طوسی، المبسوط، ج 7، ص 125؛ المقنعه، ص 755؛ الکافی فی الفقه، ص 399؛ اللمعه الدمشقیه، ج 10، ص 263؛ نووی، المجموع، ج 19، ص 114؛ منار سبیل، ج 2، ص 309.

اما عده ای دیگر از فقهای امامیه مانند شیخ طوسی، سلّار، امام خمینی، علامه حلی و برخی از علمای اهل سنت در روایتی به نقل از سعیدبن مسیب گفته اند:

در بیضه سمت چپ، دو سوّم دیه و در بیضه سمت راست، یک سوم دیه واجب است.(1)

روایاتی که در منابع روایی شیعه در این زمینه آمده نیز دو دسته است؛ دسته اوّل، روایاتی است که به طور مطلق، دیه کامل در قطع هر دو بیضه را واجب می داند؛ مانند صحیحه یونس و حلبی.(2) دسته دوّم، روایتی است، که بر تفصیل میان بیضه چپ و راست دلالت دارد؛ مانند صحیحه عبدالله بن سنان.(3) دراین میان، می توان گفت نظریه قائلین به تفصیل، قوی به نظر می رسد؛ زیرا روایات دسته اول، اطلاق دارند و اطلاق آنان را توسط صحیحه عبدالله بن سنان که بر تفصیل دلالت دارد، می توان تقیید زد.

ح) مقدار دیه دو لب فرج (آلت تناسلی زن)

مذاهب اسلامی بر اینکه در بریدن و یا فاسدکردن لب های دو سوی فرج زن، دیه کامل زن و در از بین رفتن یکی از آنها، نصف آن تعلق می گیرد؛ فرق نمی کند بزرگ باشد یا کودک، باکره باشد یا غیر آن، اتفاق نظر دارند.(4) فقهای اهل سنت، دلیل آن را از بین رفتن منفعت و زیبایی بیان